ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΑΝΕΛ, Το ΠΟΤΑΜΙ, ΠΑΣΟΚ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΤΡΟΦΗ

Κατά την ημερίδα της 22ας Μαίου 2016 τα κόμματα που συμμετείχαν με τους ορισμένους εκπροσώπους τους διατύπωσαν τις ακόλουθες θέσεις.

ΣΗΜΕΡΑ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΤΕΘΕΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ  ΚΟΙΝΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ

Ο Σύλλογος Συνεπιμέλεια έχει υποβάλει προτάσεις νόμου στο Υπουργείο Δικαιοσύνης που θα τις δείτε  ΕΔΩ  

Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΑΝΑΤΡΟΦΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΔΕΝ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ

 

1. 1.   Πάνος ΛΑΜΠΡΟΥ, υπεύθυνος του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ

Για να πω επί της ουσίας στο θέμα μας, θα αρχίσω με δύο αρχικά σημεία, ειπώθηκαν και νομίζω ότι όλο το, όλη η συζήτηση είναι χαρακτηριστική προς αυτό, δηλ ως ποια είναι η οπτική μας γωνία, ποια είναι η οπτική που απαντά προς το ζήτημα, σήμερα, στο όλο θέμα.

Απαντήθηκε λοιπόν και σωστά νομίζω και από τον Κύριο Νικολαίδη και από σχεδόν απ’ όλους τους ομιλητές, ότι η γωνία όπου βλέπουμε το ζήτημα είναι τα δικαιώματα των παιδιών, το συμφέρον, οι ανάγκες του παιδιού- των παιδιών. Και νομίζω ότι σ’ αυτό έχουν συμφωνήσει, μάλλον συμφωνούν όλοι και όλες, αν υπάρχει οποιαδήποτε, έτσι δεν είναι; – Όχι

– Όχι, ωραία! Αν υπάρχει ….. Βεβαίως, ο οποίος θα έχει ενδιαφέρον . Είχα βγει (έξω) κάποια στιγμή και μπορεί να έχασα κάτι το οποίο είπατε, γιατί σας άκουγα πολύ προσεκτικά, όπως και όλους τους ομιλητές και τις ομιλήτριες.

Εγώ θεωρώ ότι άλλη είναι η οπτική, τότε θα βγάλουμε λάθος συμπεράσματα, θα σας ακούσω με πολύ μεγάλη προσοχή και ενδεχομένως να οδηγηθούμε και σε λάθος δρόμο. Θα πω και μια σκέψη γιατί το λέω αυτό.

 Το δεύτερο ερώτημα που νομίζω ότι αρχικά πρέπει να δώσουμε μια απάντηση, είναι αν τα πράγματα αλλάζουν, γενικώς αλλά και το συγκεκριμένο που συζητάμε, από τα πάνω ή από τα κάτω. Από τις παρεμβάσεις δηλ του κράτους ή από την κίνηση των ανθρώπων, των πολιτών. Το ερώτημα βεβαίως είναι παλιό, εγώ το θυμάμαι τουλάχιστον ηλικιακά από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, πολυσυζητημένο βεβαίως, αλλά κάθε φορά επανέρχεται στο προσκήνιο.

Ισχυρίζομαι όμως, για να δώσω μια απάντηση, ότι τα πράγματα αλλάζουν και από τα πάνω και από τα κάτω. Έχουν παρεμβάσεις δηλαδή της πολιτείας, του κράτους, μπορεί να παίζουν ένα παιδαγωγικό ρόλο, αλλά είναι σαφές ότι χωρίς την κίνηση των ανθρώπων, χωρίς την πίεση, χωρίς την ετοιμότητα, οι όποιες παρεμβάσεις του κράτους, της πολιτείας, μπορεί να έρθουν καθυστερημένα ή μπορεί να μην έρθουν και καθόλου.

Και επανέρχομαι στο αρχικό ζήτημα. Το παιδί, ισχυρίζομαι, τα παιδιά, ανήκουν στην ευρεία κατηγορία του «Χωρίς Φωνή». Λέμε πολλές φορές ότι είναι οι χωρίς φωνή, δηλ χωρίς δικαιώματα. Να μείνουμε στο χωρίς φωνή; Να μείνουμε στο χωρίς φωνή.

Το παιδί τις περισσότερες φορές, δε μπορεί να μιλήσει. Δεν έχει τη δυνατότητα να ασκήσει ένδικα μέσα που είναι ένας μεγάλος ….. , δε μπορεί εύκολα να επιλέξει και προφανώς δε μπορεί να αποφασίζει για τη ζωή του. Δεν του δίδεται αυτό το δικαίωμα. Είναι πολύ δύσκολο βεβαίως και από τους ίδιους που το θέτουν. Είναι κατά τη γνώμη μου ουσιαστικά το πρώτο θύμα σκληρών κοινωνικών στερεοτύπων, θύμα μιας στρεβλής ιδεολογικής και αξιακής επίθεσης, που το διαμορφώνει, όπως η διαμόρφωση της μαμάς και του μπαμπά, ασφαλώς και τον κοινωνικό περίγυρο, όλους και όλες μας δηλαδή.

Το παιδί αρκετές φορές μετατρέπεται σε ασπίδα συμφερόντων ή ψυχολογικών ανασφαλειών των γονιών. Το παιδί ενίοτε, όχι πάντα φυσικά, χρησιμοποιείται ασπίδα ή ξιφολόγχη, σάκος του μποξ, θύμα στην ουσία μιας διαμάχης που το κίνητρο δεν είναι πάντα η αγάπη και μπορεί όμως ενίοτε να είναι και η αγάπη.

Να σας πω ένα παράδειγμα, κάποτε στα 25 μου είχα συμμετάσχει σε ένα συνέδριο για την ειδική αγωγή που έγινε στη Καλαμάτα. Τότε άκουσα για πρώτη φορά, ειπώθηκε σήμερα σε αυτή την αίθουσα, αλλά τότε το άκουσα για πρώτη φορά, το παιδί πρέπει να αισθάνεται προφανώς την αγάπη και την ασφάλεια και μάλιστα να απολαμβάνει, αυτό που μου κάνει εμένα εντύπωση, μια εκνευριστική ρουτίνα. Αυτό άκουσα. Τότε λοιπόν μου έκανε μεγάλη εντύπωση, όχι θετική, δηλ παραξενεύτηκα, είπα, τι σημαίνει τώρα εκνευριστική ασφάλεια;

Βάσει του δικού μου αξιακού φορτίου, αυτό ήταν κάτι που με ενόχλησε. Φαίνεται όμως είχανε δίκιο. Σε σχέση με τη λέξη και με την έννοια και την ουσία της.

Το παιδί πράγματι έχει ανάγκη να ξέρει ποιο είναι το σπίτι του, ποιό είναι το κρεβάτι του, με ποιον μένει, ποιοι άνθρωποι το φροντίζουν.

Ενδεχομένως βέβαια, αν κάποιος ή κάποια οπαδός της μονομερούς επιμέλειας άκουγε αυτή τη φράση, «το παιδί έχει ανάγκη από μια εκνευριστική ρουτίνα», θα ένοιωθε ότι έχει ακόμα ένα επιχείρημα στο σακίδιο.

Νομίζω όμως ότι κάνει λάθος.

Το παιδί πάνω απ όλα έχει ανάγκη την αγάπη αυτών (που το φροντίζουν) και την ασφάλεια. Και η ρουτίνα δεν ανατρέπεται, ισχυρίζομαι αν το παιδί έχει αντί για ένα σπίτι, δύο σπίτια, αντί για ένα κρεβάτι, δύο κρεβάτια και φυσικά αντί για ένα γονιό, αυτό νομίζω το αντιλαμβανόμαστε όλοι και όλες, αντί για ένα γονιό που θα το φροντίζει και θα το αγαπά, θα έχει δύο γονιούς, ανεξάρτητα αν αυτοί οι δύο γονείς μένουν σε ξεχωριστά σπίτια.

Ανατροπή και ανασφάλεια προκύπτει (όταν) το παιδί όταν δε γνωρίζει τι θα του συμβεί την επόμενη ώρα, όταν μετατρέπεται σε αντικείμενο διαμάχης , όταν υπάρχει κυνηγητό και φασαρία, έχθρα, πόλεμος, δηλητηριώδη λόγια ανάμεσα στο μπαμπά και τη μαμά, καλλιέργεια μίσους τότε η περιβόητη …. έτσι κι αλλιώς πάει περίπατο.

Στην αρχή έθεσα ένα ερώτημα αν τα πράγματα αλλάζουν απ’ τα πάνω ή τα κάτω, από τις παρεμβάσεις του κράτους ή από την κίνηση των ανθρώπων.

Απάντησα, τ’ ακούσατε και από τα δύο, και λέω να το δούμε έτσι στα γρήγορα. Ποια είναι η πραγματικότητα; Βεβαίως δε διαθέτω στατιστικά στοιχεία, συνήθως όμως, απ’ ότι γνωρίζω την επιμέλεια του παιδιού και αυτό κατάλαβα απ τη σημερινή κουβέντα ή των παιδιών – του παιδιού – ή των παιδιών, εφόσον υπάρχει διαμάχη, την αποκτά συνήθως η μητέρα.

Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό, διότι πρέπει να δώσουμε μια εξήγηση και να δούμε αν αυτό μπορεί να αλλάξει και πως …

Έχω την αίσθηση ότι όλα αρχίζουν ή να μιλήσουμε και λίγο διαφορετικά, απ’ αυτά που μαθαίνει το παιδί όταν έρχεται στον κόσμο.

Απ’ το μπλε και το ροζ που αντικρίζει τη πρώτη στιγμή στη ζωή του, από το πρώτο παιχνίδι του παίρνει, το φορτηγάκι ή τη μπάρμπι, ανάλογα αν είναι αγόρι ή κορίτσι, από τα πρώτα μαθήματα στο σχολείο, από τις πρώτες εικόνες που έχει το βιβλίο στο Δημοτικό. Τα γενικά, κοινωνικά στερεότυπα καθορίζουνε …. του κοινωνικού φύλου, κυρίως το ρόλο του φύλου, συνεπώς και τις συνειδήσεις που ακολουθούν, εξού και πολλές φορές οι αποφάσεις ……. και των δικαστηρίων.

Η κυρίαρχη φιγούρα του πατέρα, αυτό που ξέραμε παλιά, διατηρείται ακόμα και σήμερα ….. είδαμε υπήρχανε, είχαμε κάποιες σκέψεις και από τους επιστήμονες και ψυχίατρους κατά πόσο έχει αλλάξει αυτή η πραγματικότητα , με αργό τρόπο, αλλάζει αλλά αργά, είναι αυτή του σκληρού, του απόμακρου και αμέτοχου.

Του ανθρώπου που φέρνει τα λεφτά στο σπίτι.

Αυτή είναι μια εικόνα, το πρότυπο της δεκαετίας του 50, που σταδιακά όπως είπα φθίνει, χάνει τη σκληρή του λάμψη, και σωστά, και σωστά. Σταδιακά, αργά, αλλά σταθερά, ο άντρας πατέρας δραπετεύει από το μπλε – θαλασσί κλοιό που τον είχε ……. γίνεται πιο προσιτός, κλέβει στοιχεία από τη φιγούρα τη μητρική, είναι η φιγούρα της πιο ευαίσθητης, πιο …. του ανθρώπου, πιο τρυφερού και πλησιάζει, υπάρχει μια προσέγγιση, μια σύγκλιση, ανάμεσα στους δύο, στον άντρα και στη γυναίκα, όσον αναφορά τον τρόπο της συμπεριφοράς απέναντι στο παιδί.

Η κοινωνία έτσι κι αλλιώς αλλάζει, είμαστε σε κίνηση, αλλάζουν και οι οικογένειες και αυτό είναι που ξεχνάμε, δεν είμαστε όπως ήμασταν, ειπώθηκαν δεν είμαστε όπως ήμασταν παλιότερα πριν μερικές δεκαετίες, σήμερα έχουμε μονογονεϊκές οικογένειες πολλές, οικογένειες με δύο μαμάδες, ή δύο μπαμπάδες, κι ας κάνουν κάποιοι πως δεν το βλέπουν, όμως στη πραγματικότητα υπάρχουν, δηλαδή ομόφυλα ζευγάρια που έχουν παιδιά, έχουν οικογένειες.

Οικογένειες πάλι που η μαμά εργάζεται και ο μπαμπάς ασχολείται με την ανατροφή των παιδιών και αυτό το ίδιο, αλλάζει η δομή, όχι πάντα από ανάγκη, δηλαδή επειδή ο πατέρας, ο άντρας είναι άνεργος και άρα μένει στο σπίτι και η γυναίκα δουλεύει, μπορεί να συμβαίνει και αυτό προφανώς, αλλά ενίοτε από επιλογή.

Είμαστε δηλαδή σε μια διαρκή κίνηση και αυτό είναι αποτέλεσμα κινήσεων και από τα πάνω και από τα κάτω. Αυτό πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας. Όπως έγινε πρόσφατα με το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, που χρειάζεται κάτω απ τη γνώμη μας να διευθυνθεί … και την υιοθεσία.

Αλλά ας γυρίσουμε στο κυρίως θέμα μας. Αν είναι έτσι, αν η κοινωνία αλλάζει, κι αυτό είναι θετικό, το δικαίωμα του πατέρα να είναι ενεργά παρών στη ζωή του παιδιού, να τη συνδιαμορφώνει και να συμμετέχει αντί να είναι διακοσμητικός παρατηρητής ή επισκέπτης, ουσιαστικά συνιστά όψη του συμφέροντος του παιδιού, πάνε μαζί, δε μπορεί να τα βάλουμε χώρια.

Εννοώ δηλαδή ότι η άσκηση δικαιώματος εκ μέρους του μπαμπά, δεν αφορά μόνο την απόλαυση μιας δικής του ανάγκης, που είναι προφανής, αλλά ταυτόχρονα και τη πραγμάτωση μιας ορθής και ισορροπημένης ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του ίδιου του παιδιού. Αναλύθηκε νομίζω αρκετά από τους ειδικούς, υπάρχει ένα υλικό, αλλά έχω την αίσθηση ενδεχομένως να χρειάζεται περισσότερο εμβάθυνση.

Συνεπώς αγαπητές φίλες και φίλοι, όπως η κοινωνία αλλάζει, οι οικογένειες αλλάζουν, τα δικαστήρια πρέπει να προσαρμοστούν σ’ αυτές τις αλλαγές, ανεξάρτητα κι από τη νομοθεσία, υπάρχει ένα πλαίσιο, χωρίς να υποτιμώ καθόλου το νομοθετικό πλαίσιο και την ανάγκη να προχωρήσουν άμεσα ορισμένα πράγματα.

Εννοώ λοιπόν ότι δεν αρκούν δηλαδή μόνο οι νομοθετικές αλλαγές που κι αυτές είναι εντελώς απαραίτητες, ακούσαμε πριν στη βάση 82-83 και από τα προηγούμενα, αλλά το δικαστικό σώμα πρέπει να σπάσει τα ταμπού, τα στερεότυπα, θέλει το μπαμπά σε περίπτωση διαζυγίου, μηχανή παραγωγής διατροφής και στην ουσία αυτό δε γίνεται.

Είναι όμως σαφές ότι με αυτά που είπα, εμείς στο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουμε με σαφήνεια τη συνεπιμέλεια ως βασική αρχή και κανόνα, λαμβάνοντας, αυτονόητο είναι, υπόψιν τις ιδιαιτερότητες του παιδιού, τις ποικίλες ανάγκες του, που κάθε φορά πρέπει να τα βλέπει κάποιος, της κάθε οικογένειας ξεχωριστά.

Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή του οικογενειακού δικαίου μετά την επεξεργασία του νόμου για το σύμφωνο συμβίωσης, είναι στη διαδικασία της αναθεώρησης του οικογενειακού δικαίου και μεις εδώ ελπίζουμε ως εκπρόσωποι του υπουργείου, να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Με τον ίδιο τον τρόπο λοιπόν, που είναι η νομοπαρασκευαστική επιτροπή έλαβε υπ όψιν της για το σύμφωνο συμβίωσης όλες τις νομοθετικές και πολιτικές εξελίξεις στον Ευρωπαϊκό χώρο και βεβαίως την ομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ότι με τον ίδιο τρόπο επεξεργάζεται και τα ζητήματα οικογενειακού δικαίου, συνεπιμέλειας, οικογενειακού δικαστηρίου κλπ.

Η συνεπιμέλεια άλλωστε έχει αρχίσει να εφαρμόζεται τουλάχιστον στα, το γνωρίζουμε αυτό, το ακούσαμε και σήμερα στα συναινετικά διαζύγια με συμφωνία των γονέων και δεν είναι λίγα τα παιδιά τα οποία μοιράζονται όλα αυτά τα οποία λέγαμε πριν, δεν είναι στη σφαίρα της φαντασίας να λέμε, να υποθέτουμε, πως θα ζει ένα παιδί με δύο στέγες, δύο κρεβάτια και μια πραγματικότητα και οι αντιδράσεις είναι προφανώς θετικές και από την Ελλάδα για το ψάχνουμε τι ακριβώς συμβαίνει στη πραγματικότητα πχ στις ΗΠΑ, είναι εδώ και βεβαίως αξίζει το κόπο αυτή η πραγματικότητα να μοιράζεται δηλ το παιδί τη ζωή του, τη καθημερινότητα του, το χρόνο του με το μπαμπά και τη μαμά και τις διακοπές αλλά και τη καθημερινή, τη καθημερινότητά του, και ο πατέρας, γιατί εδώ για τον πατέρα μιλάμε για να είμαστε απολύτως ειλικρινής , να μην είναι ο γονιός του Σαββατοκύριακου, του μήνα κλπ, ή μια μηχανή που κόβει χρήμα, που υπάρχει κι αυτό πλέον σήμερα.

Αυτή η πρακτική συνεπώς την οποία τα δικαστήρια επικυρώνουνε επί συναινετικών διαζυγίων, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη ως παράδειγμα και αυτή η εμπειρία που έχει συσσωρευτεί ώστε να μην … στις περιπτώσεις γονέων που δε μπορούν να συμφωνήσουν για τα ζητήματα αυτά. Σε κάθε περίπτωση αυτό που πρέπει να διασφαλίσει η δικαιοσύνη, είναι το συμφέρον του παιδιού.

Στο πλαίσιο αυτό το σχέδιο δράσης για το παιδί που επεξεργάζεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης και λαμβάνει υπόψιν του και διεθνής εμπειρίες και καλές πρακτικές άλλων χωρών, έχει ως τελικό στόχο μια δικαιοσύνη φιλική για τα παιδιά.

Αλλά πέρα από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για αλλαγές την απαραίτητη χρειάζεται μια, κατά τη γνώμη μου, εκπαιδευτική επανάσταση που θα θίγει τον πυρήνα μιας συντηρητικής απειλής για την οικογένεια για το ρόλο του άντρα και της γυναίκας, να πάνε μαζί …… αν θέλουμε γρήγορα να προχωρήσουμε σε ουσιαστικές αλλαγές.

Και βεβαίως χρειάζεται εκπαίδευση και των δικαστών, και η όσμωσή τους με κοινωνικούς λειτουργούς, με παιδοψυχολόγους, ώστε να γίνουν πολύ πιο ανεκτικοί … στα νέα δεδομένα, γιατί πολλές φορές όταν κάποιος μπαίνει στο καβούκι του, στη θέση του και δεν επικοινωνεί, δε δέχεται την όσμωση, γιατί όσμωση με άλλους εμπλεκόμενους, εκεί έχουμε άλλου είδους προβλήματα.

Σ’ αυτό το πλαίσιο λοιπόν θεωρώ ευθύνη της πολιτείας και του Υπουργείου Δικαιοσύνης να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση των δικαστών, ώστε οι ανάγκες των παιδιών να εξυπηρετηθούν με τον καλύτερο τρόπο.

Και θέλω να τελειώσω με τούτο: Προφανώς το θέμα μας είναι το παιδί, κατά κύριο λόγο, τα παιδιά του κόσμου, αυτή τη στιγμή, αγαπητές φίλες και φίλοι, που μιλάμε εκατομμύρια παιδιά ζουν σε απόλυτη εγκατάλειψη. Γιατί πρέπει να βλέπουμε, πάντα, να βλέπουμε και τη μεγάλη εικόνα.

92.000, για να έρθω πιο κοντά από τον κόσμο και τη γη, 92.000 προσφυγόπουλα ασυνόδευτα, μιλάω ασυνόδευτα, προσφυγόπουλα, περπατούν μόνα τους στους δρόμους της Ευρώπης, αυτή τη στιγμή που μιλάμε.

Χιλιάδες παιδιά και στην Ελλάδα , τη πατρίδα μας, στερούνται οικογενειακής θαλπωρής. Κάποια απ’ αυτά ζουν σε ιδρύματα ή ακόμα και μέσα σε φυλακές, που στη ουσία είναι φυλακές, άσχετα πως τα ονομάζουν.

Κάποια είναι ορφανά, είχαν αυτή την ατυχία και κάποια άλλα ανοήτως τα εξαναγκάζουν να βιώνουν ορφάνια, ακριβώς γιατί αδυνατούμε να κατανοήσουμε ως γονείς, ότι η δική μας διαμάχη, ο δικός μας χωρισμός, δεν πρέπει να αφορά το παιδί, γιατί σε κάθε περίπτωση, το παιδί δεν είναι λάφυρο, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, δεν είναι ιδιοκτησία κανενός.

Σας ευχαριστώ.

  Κωνσταντίνος Τζαβάρας, Τομεάρχης Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Νέας Δημοκρατίας Βουλευτής Ηλείας,  δικηγόρος,

 Συγχαίρω το Σύλλογο «Συνεπιμέλεια», που πήρε την πρωτοβουλία να οργανώσει ημερίδα με θέμα «Διεθνείς εξελίξεις και η διεθνής πραγματικότητα στην ευθύνη ανατροφής των παιδιών χωρισμένων γονιών-Κοινή ανατροφή». Επιτέλους, πρέπει και στην χώρα μας να υπάρξει υπεύθυνη ενημέρωση για ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό ζήτημα και εν συνεχεία αντιμετώπιση με ορθές και εύστοχες νομοθετικές παρεμβάσεις από την Πολιτεία, των κοινωνικά προβλημάτων που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια στο τομέα της ρύθμισης των προσωπικών σχέσεων των ανηλίκων τέκνων με τους γονείς τους. Κυρίως από τον άνισο τρόπο με τον οποία ρυθμίζεται κατά την πάγια δικαστηριακή πρακτική το θέμα της αποκλειστικής επιδίκασης της επιμέλειας των ανήλικων τέκνων σε κάποιον από τους δύο γονείς (κατά κανόνα στη μητέρα), τόσο κατά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης όσο και μετά την έκδοση του διαζυγίου.

Είναι πράγματι σημαντική αυτή η πρωτοβουλία, γιατί ενώ η γονική μέριμνα ασκείται από τους δύο γονείς από κοινού, εντούτοις στην πράξη όποιος γονέας διαθέτει την επιμέλεια του ή των τέκνων, εκείνος αποφασίζει όχι μόνο για τα καθημερινά αλλά και για τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν το μέλλον του παιδιού. Μάλιστα, αν ο άλλος γονέας και δη ο πατέρας επιθυμεί, όπως οφείλει, να έχει λόγο σε αυτά τα θέματα και δεν εισακούεται από τον άλλον, αναγκάζεται να ζητήσει δικαστική προστασία, η οποία τις περισσότερες φορές έρχεται κατόπιν εορτής και άρα είναι άνευ αποτελέσματος, λόγω της ενδημικής πλέον καθυστέρησης με την οποία η ελληνική δικαιοσύνη ανταποκρίνεται σε παρόμοια αιτήματα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η ανατροφή, η εκπαίδευση και η επαγγελματική αποκατάσταση των τέκνων δεν αντιμετωπίζονται με τον πιο κατάλληλο και ενδεδειγμένο τρόπο.

Κάτω από τις συνθήκες αυτές η συνεπιμέλεια εμφανίζεται ως κοινωνική επιταγή. Η θέσπισή της αναμφίβολα αποτελεί το πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση των ως άνω προβλημάτων, με βάση κυρίως την παραδοχή ότι ο ρόλος του γονέα δεν παύει μετά το διαζύγιο, αλλά και η σωστή ανατροφή του τέκνου έχει ανάγκη από την συναπόφαση και τη  σύμπραξη αμφοτέρων των γονέων για όλα τα θέματα, ώστε να είναι πιο ολοκληρωμένη και πιο υπεύθυνη η αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων που σχετίζονται με την ανατροφή του, την διαμόρφωση του χαρακτήρα του και την τελική  αποκατάστασή του ως υπεύθυνου μέλους της κοινωνίας.

Με τις σκέψεις αυτές χαιρετίζω την ημερίδα και εύχομαι να καταλήξει σε ορθά συμπεράσματα, αφού λάβει υπόψη της και τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται για τα αντίστοιχα ζητήματα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

 

   Βασίλης Κόκκαλης, βουλευτής, δικηγόρος, εκπρόσωπος ΑΝ.ΕΛ.

 Με πρώτο δεδομένο την κατά γεωμετρική πρόοδο αύξηση των διαζυγίων στη χώρα μας, συνακόλουθα έχουν αυξηθεί και οι αιτήσεις διατροφής-γονικής μέριμνας και επιμέλειας τέκνων. Και εάν δε το διαζύγιο εκδοθεί κατ αντιδικία σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων ετών το 99,9% των περιπτώσεων το δικαστήριο αναθέτει την επιμέλεια των παιδιών στη μητέρα. Κατ εξαίρεση και πολύ σπάνια ανατίθεται στον πατέρα εάν η σύζυγος είναι τοξικομανής, εάν έχει ψυχολογικά προβλήματα και έχει νοσηλευθεί γι’ αυτά και εάν είναι -αποδεδειγμένα, δηλαδή με όλα τα νόμιμα έγγραφα- «ελευθέρων ηθών». Εάν δεν συντρέχει κανένας από τους παραπάνω λόγους, ο πατέρας δεν έχει καμία τύχη.

Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, η επιμέλεια των τέκνων και η ανάθεσή της θα πρέπει να γίνεται προς το συμφέρον του τελευταίου. Θεωρούνται δε κατά τεκμήριο, οι μητέρες πιο ενδεδειγμένες αλλά και κατάλληλες προκειμένου τόσο για την διαμόρφωση του χαρακτήρα των τέκνων όσο και στην παροχή προσφορότερων συνθηκών διαβίωσής τους. Οι τελευταίες έχουν την επιμέλεια, όμως, πέρα από τις περιπτώσεις όπου ασυδοτούν, καθώς έχουν την αποκλειστική εξουσία όσον αφορά τα καθημερινά θέματα που αφορούν τα παιδιά, είναι επίσης ελεύθερες να θέτουν ακόμα και εμπόδια στην επικοινωνία τους με τον πατέρα τους, με βασικό μέσο«εξαναγκασμού – εξαγοράς» την έγκαιρη καταβολή της διατροφής, αν όχι την αύξηση της ήδη υπάρχουσας.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επικοινωνία του πατέρα με τα παιδιά του περιορίζεται σε κάθε 1ο και 3ο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα, μια εβδομάδα τα Χριστούγεννα, μία εβδομάδα το Πάσχα και ένα μήνα το καλοκαίρι. Κατά κανόνα, επίσης, το ποσό της διατροφής που επιδικάζεται αντιστοιχεί στο 1/3 του δηλωθέντος εισοδήματος του πατέρα (διά 12 μήνες).

Εμφανίζεται, επομένως, το πρόβλημα της πατρικής αποξένωσης αλλά και κατά κάποιο τρόπο της ποινικοποίησης του πατέρα, με πρόσχημα την επικοινωνία των παιδιών μαζί τους. Η πλασματική υπεροχή του πατέρα, λόγω οικονομικής κατά βάση ευρωστίας – καθώς συνηθίζεται να εισφέρει περισσότερα χρήματα στην οικογένεια – αλλά και της εγγενούς ανάγκης τους λόγω φύσης για επίδειξη δύναμης – ακόμα και απέναντι στην μητέρα, καταλήγει στο άτοπο, η συμπεριφορά του αυτή να καταλήγει εις βάρους τους και εν τέλει να μην λαμβάνεται μέριμνα για το συμφέρον του τέκνου. Συγχρόνως, η ιστορία δυστυχώς έχει δείξει πως μεγάλο ποσοστό των πατεράδων μετά το διαζύγιο παραμελούν τις υποχρεώσεις τους, όπως την καταβολή διατροφής ενώ εγκαταλείπουν την όλη ανατροφή του παιδιού στην μητέρα.

Εν προκειμένω, η Συνεπιμέλεια συζητείται εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα, όπου πέρα από το συναινετικό διαζύγιο, όπου υπάρχει κοινή συμφωνία η Ελλάδα δεν δείχνει την ίδια ευαισθησία και στον κατ αντιδικία δικαστικό χωρισμό των συζύγων. Ήδη το ζήτημα έχει απασχολήσει και το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση, που μπορεί να χαρακτηριστεί και ως «καταπέλτη» για το αναχρονιστικό νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη χώρα μας, με το οποίο όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται υποβαθμίζει τον ρόλο του πατέρα.

Η θέσπιση της Συνεπιμέλειας, – θεσμός που σε άλλες δυτικές χώρες έχει προβλεφθεί – αποκτά ισχυρή δυναμική, με δεδομένη την ευρεία επικράτηση προκαταλήψεων, που υποβαθμίζουν το ρόλο του πατέρα. Κατά το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι αναγκαίο να αναγνωριστεί και ο ρόλος του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών από οποιαδήποτε ηλικία. Επίσης εντοπίζει το γεγονός ότι σε πολλές χώρες υπάρχουν νόμοι, πρακτικές και προκαταλήψεις που παρεμποδίζουν τους πατεράδες από το να έχουν συνεχή σχέση με τα παιδιά τους. Οι γονικές ευθύνες χωρίς προκατάληψη λόγω φύλου δεν είναι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση και των δύο γονέων.  Επίσης το Συμβούλιο της Ευρώπης, έχει αιτηθεί από όλα τα κράτη – μέλη, να σεβαστούν το δικαίωμα του πατέρα στη γονική ευθύνη, προκειμένου να θεσμοθετήσουν το ενδεχόμενο της κοινής επιμέλειας σε περίπτωση διάστασης ή χωρισμού των γονέων των τέκνων.

Άλλωστε ο σεβασμός της οικογενειακής ζωής αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα ενώ ο κάθε χωρισμός των γονέων ενός τέκνου επιφέρει αναγκαία μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στις σχέσεις των τριών μερών. Αν μη τι άλλο, η ανάθεση της κοινής επιμέλειας κα η ανάπτυξη της κοινής γονικής ευθύνης, θα επιβεβαιώσει την κατάρριψη των προκαταλήψεων που έχει κυριεύσει κατά κάποιο τρόπο τα δικαστήρια αλλά και τον κοινό νομοθέτη, αναφορικά με το στερεότυπο της έλλειψης ικανών παραγόντων ιδιαίτερα στο πρόσωπο του πατέρα, που τον καταστούν υπεύθυνο και αντάξιο με την μητέρα και τον ρόλο που επιτελεί μέσα στην οικογένεια και εν γένει στην κοινωνία.
Τέλος ας μην λησμονούμε, πως ακόμα και στην Σύμβαση της Χάγης του 1980 για τα αστικά θέματα της διεθνούς απαγωγής παιδιών, εξασφαλίζεται πως κάθε γονέας έχει το δικαίωμα να ενημερώνεται και να συμμετέχει στη λήψη σημαντικών αποφάσεων για την ζωή και την ανάπτυξη των παιδιών τους. Η θεσμοθέτηση και νομική κατοχύρωση τόσο του δικαιώματος κοινής επιμέλειας όσο και της εισαγωγής οικογενειακών δικαστηρίων -με την συνεργασία κοινωνικής υπηρεσίας, έχει αναδειχθεί αναγκαία και εξασφαλιστική των δικαιωμάτων και συμφερόντων των τέκνων χωρισμένων γονέων.

Κλείνοντας, ως γονέας, έχω να επισημάνω πως το παιδί έχει την ανάγκη της συνεχής παρουσίας και των δύο γονέων του. Το παιδί δεν ξεχωρίζει αλλά απεναντίας στα μάτια και στην καρδιά του, δεν υπάρχει βασικός και αναπληρωματικός. Και οι δύο είναι ίσοι και οι δύο μαζί είναι σημαντικοί.

Εξάλλου είμαστε όλοι γονείς..

 

 

      Χριστίνα Κουντούρη, ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΠΑΣΟΚ –  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ, Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

 Οι κείμενες νομοθετικές διατάξεις της χώρας μας, σήμερα, προβλέπουν και ρυθμίζουν την γονική μέριμνα των ανηλίκων τέκνων από τους γονείς τους, η οποία αφορά την διαχείριση των πολύ σοβαρών θεμάτων που άπτονται αυτών, καθώς και την επιμέλεια αυτών ως την φροντίδα για τις καθημερινές και τρέχουσες ανάγκες τους η οποία ανατίθεται στον γονέα με τον οποίο κατοικεί το παιδί και ο οποίος επιλαμβάνεται αυτονόητα των καθημερινών του αναγκών.

Το αίτημα της καθιέρωσης συνεπιμέλειας, δηλαδή της πρόβλεψης συναπόφασης των γονέων και στα θέματα της καθημερινότητας των ανηλίκων έχει σαφώς πλεονεκτήματα αλλά και αντεπιχειρήματα.

Αναφορικά με τα πλεονεκτήματα, αυτά συνοψίζονται στα ακόλουθα:

(α) Κανείς από τους δύο γονείς δεν αποξενώνεται από τις γονικές ευθύνες του, απλά και μόνο επειδή χωρίζει με τον/την σύζυγό του και μοιραία έτσι δεν αποξενώνεται και από την καθημερινότητα και τη ζωή του ίδιου του παιδιού τους.

(β) Το παιδί παραμένει δεμένο και με τους δύο τους γονείς εξίσου, αφού αναγκαστικά και εκείνοι συνεχίζουν να εμπλέκονται εξίσου ενεργά στην καθημερινότητά του, με “καθημερινές” αποφάσεις. Νοιώθει πιο ασφαλές. Έχει και τους δύο τους.

(γ) Οι ρόλοι ανάμεσα στα δύο φύλα εξισορροπούνται καθώς και οι δύο γονείς βαρύνονται από το νόμο, ακόμα και μετά την λύση της μεταξύ τους σχέσης, για την ισότιμη συμμετοχή τους στην ανατροφή του παιδιού τους.

Η συναπόφαση αφορά την καθημερινότητα και η όποια απόφαση για συνεπιμέλεια πρέπει να λειτουργεί κατά κύριο λόγο προς το συμφέρον των ανηλίκων τέκνων, άμεσα, αποτελεσματικά και με μια ομαλότητα για το παιδί, και στην συνέχεια να ικανοποιεί τα δικαιώματα των γονέων, από την εμπειρία όμως έχει παρατηρηθεί ότι :

α/ όταν οι γονείς έχουν πράγματι ως γνώμονα το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου τους και όχι την μεταξύ τους αντιπαράθεση και σήμερα ακόμη που δεν υπάρχει θεσμικά κατοχυρωμένη συνεπιμέλεια, επικοινωνούν και συναποφασίζουν και λειτουργούν προς την σωστή κατεύθυνση, εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η ενασχόληση του γονέα με το παιδί αποτελεί δικαίωμα και όχι υποχρέωση ιδιαιτέρως εκείνου που δεν κατοικεί με το παιδί και επομένως εναπόκειται στην διακριτική του ευχέρεια η προσήλωσή του στον γονικό του ρόλο.

ενώ

β/ όταν η αντιδικία μεταξύ των γονέων συνεχίζεται και μετά την διάστασή τους, δυστυχώς βρίσκει πεδίο λαμπρό να αναπτυχθεί η αντιδικία αυτή κυρίως στα θέματα που αφορούν το παιδί με αποτέλεσμα την ψυχική του καταρράκωση.

Επομένως, ο θεσμός της συνεπιμέλειας, μπορεί να λειτουργήσει προς το συμφέρον του παιδιού ως θετική εξέλιξη, μόνο εφόσον προβλεφθούν παράλληλα και ομού με την θέσπιση της τρόποι άμεσης επίλυσης τυχόν διαφορών κατά την άσκηση της συνεπιμέλειας από τους συναποφασίζοντες γονείς (π.χ. εξωδικαστική διαμεσολάβηση, οικογενειακό δικαστήριο κ.λ.π., και σαφώς όχι το σημερινό καθεστώς της έκδοσης προσωρινών διαταγών και ασφαλιστικών μέτρων που παράγουν αποτέλεσμα μετά από αρκετούς μήνες και είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες και δαπανηρές) προκειμένου να διαφυλαχθεί κυρίως το παιδί και συνακόλουθα και ο ίδιος ο θεσμός και όλα τα θετικά του στοιχεία.

Εν κατακλείδι, η θέσπιση του θεσμού συνεπιμέλειας των ανηλίκων από τους γονείς τους ως μία θετική εξέλιξη για την σχέση γονέων – παιδιού για να λειτουργήσει προς την σωστή κατεύθυνση -την υπεράσπιση δηλαδή του συμφέροντος του ανηλίκου – έχει αναγκαίο όρο εφαρμογής της να τεθούν οι αυστηρές προϋποθέσεις άσκησης μιας τέτοιας λειτουργίας που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, μελέτη αλλά και ενεργοποίηση μηχανισμών εντελώς διαφορετικών από αυτούς που μέχρι σήμερα ξέρουμε για τις περιπτώσεις διαφορετικής άποψης μεταξύ των γονέων, ώστε η συνεπιμέλεια να λειτουργεί υπέρ των ανηλίκων, για την καλύτερη, δηλαδή, ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την διαχείριση των υποθέσεών τους. Και όχι ως θεσμός να καταλήξει να υπερασπίζεται πρωταρχικά τα δικαιώματα και τις επιθυμίες των γονέων εις βάρος των ανηλίκων και να εξαντλείται πολλές φορές στην μεταξύ τους αντιπαράθεση έχοντας έτσι τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα για τους ανηλίκους.

Η θέσπιση του θεσμού της συνεπιμέλειας, την οποία στηρίζουμε κατ’ αρχάς ως θεσμό και αντίληψη υπό το πρίσμα ότι αποκλειστικός σκοπός της είναι το συμφέρον του παιδιού, θα πρέπει να συντελεσθεί στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης των διαδικασιών επίλυσης των διαφορών των δύο γονέων, άλλως κινδυνεύει να αλλοιωθεί και να καταστρατηγηθεί ο σκοπός της.

Στηρίζουμε την προσπάθειά με αυτή την στόχευση και είμαστε στη διάθεσή σας για να διαμορφώσουμε μαζί αυτό το πλαίσιο.

 

   Ελένη ΤΖΟΥΛΙΑ, Δικηγόρος, εκπρόσωπος πολιτικής ομάδας δικαιοσύνης ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ,

Γεια σας και από μένα, ως εκπρόσωπος της πολιτικής ομάδας δικαιοσύνης του Ποταμιού, θα ήθελα να συγχαρώ για την σημερινή ημερίδα, τόσο τους συντελεστές της, τους διοργανωτές της, όσο και τους συμμετέχοντες εισηγητές και να ευχαριστήσω για τη πολύ τιμητική πρόσκληση που μας έγινε.

(Τέθηκαν κάποια ερωτήματα προηγουμένως από κάποιους από το κοινό, δε ξέρω αν μπορώ, χωρίς να καπηλευτώ την ιδιότητα της νομικού, να τοποθετηθώ σχετικά. Ένας κύριος ρώτησε εαν το σχεδιαζόμενο μέτρο να επεκταθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και σε ανηλίκους ηλικίας 16-17 ετών, αν αυτό θα έπρεπε να σημαίνει ότι η υποχρέωση διατροφής του γονέα θα έπρεπε να λήγει ενωρίτερα και όχι στα 18 χρόνια του τέκνου. Αυτό ρωτήσατε απ’ ό,τι κατάλαβα. Προσωπικά, δεν είμαι ενήμερη σε σχέση με αυτό το μέτρο, ότι σχεδιάζεται καν, αλλά εφόσον σχεδιάζεται, έχω να πω ότι στα 18 χρόνια ο Έλληνας νομοθέτης , τοποθετεί το χρονικό σημείο έναρξης της ενηλικότητας με το οποίο συνδέει διάφορες έννομες συνέπειες μεταξύ των οποίων και η πλήρης διακαιοπρακτική ικανότητα του ανθρώπου. Και προηγουμένως όμως, αναγνωρίσει στο πρόσωπο μια περιορισμένη διακαιοπρακτική ικανότητα ή άλλες ικανότητες δικαιϊκές. Επομένως, το να τοποθετηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν πριν την ενηλικίωση, δεν θα ήταν κάτι το οποίο θα μας αποστόμωνε στην Ελληνική έννομη τάξη. Δε συμφωνώ με το να επιτραπεί σε ανηλίκους να ψηφίζουν. Επίσης έχω να πω, ότι θεωρώ την ηλικία των 18 ετών πολύ πρώιμο στάδιο για να λήγει η υποχρέωση διατροφής προς το τέκνο. Διότι ως γνωρίζουμε στη σύγχρονη πραγματικότητα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και Πανευρωπαϊκά και μάλλον παγκοσμίως, το άτομο ενηλικιώνεται με την έννοια ότι αυτονομείται οικονομικά πολύ αργότερα. Οπότε αυτή είναι η άποψή μου σε σχέση με τον προβληματισμό σας. Τώρα σε σχέση με το αν ο φορέας, μάλλον αυτός που έχει το δικαίωμα άσκησης της γονικής μέριμνας, έχει δικαίωμα να μετακινεί το παιδί, να του αλλάζει δηλ τόπο διαμονής κατοικίας κατά το δοκούν, θεωρώ και βεβαίως θα με διορθώσουν οι υπόλοιποι νομικοί καταξιωμένοι που υπάρχουνε στην αίθουσα, θεωρώ ότι κατ’ αρχήν ναι, στο βαθμό που δεν παρεμποδίζεται το δικαίωμα επικοινωνίας που ενδεχομένως θεμελιώνει ο άλλος γονέας. Δηλ αυθαίρετα θα μπορούσε να μετακινηθεί το τέκνο στη περίπτωση που ο άλλος γονέας έχει εκπέσει για κάποιο λόγο από τη γονική μέριμνα. Αυτό καταλαβαίνω, αυτή είναι η γνώμη μου, η νομική άποψη βέβαια.)

Τώρα, σε σχέση με όσα ακούστηκαν σήμερα από τους ομιλητές, καταλήξαμε συμπερασματικά, εγώ έβγαλα το συμπέρασμα ότι τόσο η νομοθεσία όσο και η νομολογία στην Ελλάδα σε σχέση με το ζήτημα που μας αφορά, είναι παρωχημένες.

Για παράδειγμα, κάποια παραδείγματα που απομόνωσα. Η γονική μέριμνα αντιμετωπίζεται από το γενικό δίκαιο ως λειτουργικό δικαίωμα, το οποίο εμφανίζει και μια πτυχή καθήκοντος.

Στον πατέρα που αναγνωρίζει το παιδί του, επιδεικνύοντας έτσι ένα αίσθημα ευθύνης προς το τέκνο, μιλάμε πάντα για το εξώγαμο τέκνο, στον πατέρα λοιπόν που αναγνωρίζει το εξώγαμο τέκνο του, επιρρίπτεται όμως μόνο μια πτυχή αυτού του λειτουργικού δικαιώματος, δηλ μόνο, αν θέλετε, οι υποχρεώσεις από τη σχέση συγγένειας, το παιδί θα τον κληρονομήσει για παράδειγμα, παρόλα αυτά όμως, δε του δίνεται ένα μερίδιο από την άσκηση της γονικής μέριμνας.

Άλλο παράδειγμα: Το φύλο υποτίθεται ότι δεν πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά τον επιμερισμό της άσκησης της γονικής μέριμνας, όταν αποφασίζει επ’ αυτού του ζητήματος το δικαστήριο, παρ’ όλα αυτά, όλως τυχαίως, τα δικαστήρια αναθέτουν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα την άσκηση της μέριμνας στη μητέρα.

Μετά, η πολιτική δικονομία, έτσι όπως ισχύει μέχρι στιγμής και παρά τις τελευταίες νομοθετικές τροποποιήσεις, που την άλλαξαν σε κάποια σημεία της άρδην, συνεχίζει να τραυματίζει το παιδί που συμμετέχει στη δίκη, και υποβαθμίζει θα λέγαμε τις γαμικές διαφορές και τις διαφορές από τις σχέσεις γονέων και τέκνων, σε κοινές χρηματικές διαφορές κι αντιδικίες.

Η Κυρία Παπαρρηγοπούλου επεσήμανε την κατάργηση, τη διαγραφή του 681Γ από τον κώδικα πολιτικής δικονομίας.

Επομένως, ναι, πάσχει το Ελληνικό σύστημα.

Ποια είναι η λύση:

Τέθηκε το ερώτημα: Επανανομοθέτηση ή νέα ερμηνία του νόμου. Ερμηνεία με άλλο τρόπο, άλλα κριτήρια.

Νομίζω ότι ως προς την ερμηνεία μάλλον αποτύχαμε, θεωρώ ότι απαιτείται η επανανομοθέτηση, η ρύθμιση του ζητήματος από την αρχή.

Τώρα σε σχέση με τις δομές που απαιτούνται πλέον να ρυθμιστούν και να θεμελιωθούν στην Ελληνική έννομη τάξη, συμφωνούμε με την αρχή της συνεπιμέλειας, να ισχύει δηλ η συνεπιμέλεια ως κανόνας, που επιδέχεται βεβαίως εξαιρέσεις, συμφωνούμε με την ίδρυση οικογενιακών δικαστηρίων, προσωπικά και σαν δικηγόρος θεωρώ ότι η απόλυτη εξειδίκευση του δικαστή δεν είναι πάντα προς όφελος των διαδίκων και γενικά της διαδικασίας, πλην όμως οικογενειακό δικαστήριο μπορεί να σημάνει και. να δημιουργηθεί, να ισχύσει και χωρίς μια τόσο θεμελιώδη τροποποίηση του δικαστικού συστήματος στη χώρα μας.

Θα μπορούσε για παράδειγμα απλά η δίκη εφόσον αφορά πρώην συζύγους, οικογένειες κλπ, θα μπορούσε απλά να διεξάγεται διαφορετικά, όπως μας υποδείχτηκαν παραδείγματα από άλλες έννομες τάξεις, δίκες οι οποίες γίνονται με βίντεο, με απ’ ευθείας σύνδεση με το σπίτι του παιδιού κλπ.

Πολύ ωραία ιδέα βεβαίως και μακάρι να μπορούσαμε να τη κάνουμε πράξη και στη χώρα μας.

Και βεβαίως είμαστε υπέρ της μεσολάβησης και της συναινετικής και συμβιβαστικής επίλυσης των διαφορών. Και ευχόμαστε σύντομα να δούμε αλλαγές και όλα αυτά τα οποία συζητήσαμε σήμερα και ελπίσαμε και προτείναμε να γίνουνε πράξη.

Ευχαριστώ πολύ.

ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΟΜΙΛΙΕΣ ΘΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΟΥΝ ΚΑΙ Θ’ ΑΝΑΡΤΗΘΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΜΕΡΕΣ