“Να υπογραφεί στις 20 Νοεμβρίου 2019, 30 έτη μετά την Σύμβαση του 1989 και 60 έτη μετά τη Διακήρυξη του 1959, πρόσθετο πρωτόκολλο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που να ρυθμίζει με νομική δεσμευτικότητα τα θέματα που με μορφή συστάσεων ρυθμίζει η Σύσταση 2079/2015.”
Λίγοι ξέρουν γιατί έχει καθιερωθεί η 20η Νοεμβρίου ως η Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού.
Νομίζουν πολλοί ότι αυτό έγινε επειδή σαν σήμερα, την 20η Νοεμβρίου 1989, ψηφίστηκε η Παγκόσμια Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού, γνωστή ως Σύμβαση της Νέας Υόρκης, μία από τις πιο σημαντικές διεθνείς συμβάσεις που έχει κυρωθεί με τον νόμο 2101/1992.
Το άρθρο 18 προβλέπει : 1.Τα Συμβαλλόμενα Κράτη καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξασφάλιση της αναγνώρισης της αρχής, σύμφωνα με την οποία και οι δύο γονείς είναι από κοινού υπεύθυνοι για την ανατροφή του παιδιού και την ανάπτυξή του. Η ευθύνη για την ανατροφή του παιδιού και για την ανάπτυξή του ανήκει κατά κύριο λόγο στους γονείς, ή κατά περίπτωση, στους νόμιμους εκπροσώπους του. Το συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί τη βασική τους μέριμνα.
Σε κανένα άρθρο της σύμβασης δεν αναφέρεται ο γάμος, ακριβώς γιατί κανένα δικαίωμα δεν εξαρτάται από την προσωπική κατάσταση των γονέων του παιδιού. Επίσης αναφέρεται το δικαίωμα ότι κανείς δεν μπορεί χωρίς την θέλησή του να στερηθεί από την ιδιότητα του γονέα.
Λίγοι όμως θυμούνται ότι προηγήθηκε η Παγκόσμια Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Παιδιού που υπογράφηκε πρώτη στις 20 Νοεμβρίου του 1959. Με αυτή ο νεοσύστατος τότε ΟΗΕ με σχεδόν 10 χρόνια λειτουργίας ήθελε να προστατεύσει τα εκατομμύρια παιδιά θύματα του πολέμου που πολλά από αυτά ζούσαν σε στρατόπεδα τα χρόνια μετά τον πόλεμο. Η ιδέα ότι τα παιδιά έχουν τα δικά τους δικαιώματα ήταν τότε επαναστατική γιατί μέχρι τότε θεωρούντο ότι είναι νομικά εξαρτημένα από τους ενήλικες.
Στην έκτη αρχή της Διακήρυξης αναφέρεται: «Το παιδί έχει ανάγκη, για την πλήρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, από αγάπη και κατανόηση. Θα μεγαλώνει, όπου είναι δυνατόν, με την ευθύνη και την φροντίδα των γονέων του και πάντοτε σε μια ατμόσφαιρα στοργής και ηθικής και υλικής ασφάλειας. Το παιδί της τρυφερής ηλικίας, δεν θα αποχωρίζεται από την μητέρα του παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Η κοινωνία και οι δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν το καθήκον να παρέχουν ιδιαίτερη φροντίδα στα παιδιά χωρίς οικογένεια και στα παιδιά που δεν έχουν επαρκή μέσα συντηρήσεως. Η παροχή κρατικών επιδομάτων και άλλης βοήθειας για τη συντήρηση των παιδιών πολυμελών οικογενειών είναι επιθυμητή».
Δεν είναι τυχαία σύμπτωση η υπογραφή της σύμβασης στις 20/11/1989, την ίδια μέρα, 30 χρόνια μετά την υπογραφή της διακήρυξης στις 20/11/1959.
Η αλλαγή στο νόμο ήρθε σαν αποτέλεσμα της αλλαγής στην επιστημονική γνώση και την συνεπεία αυτής αλλαγή στις κοινωνικές αντιλήψεις.
Το 1989 δεν μιλάγαμε για τη μητέρα αλλά για τους ίσους γονείς, τη γονική ισότητα. Και η ισότητα συμπληρώνεται στη Σύμβαση από την απαγόρευση διακρίσεων, την προστασία της υγείας και της ψυχικής υγείας επομένως, στο δικαίωμα στην προσωπικότητα και σε άλλα δικαιώματα που ασκούνται σε ένα κόσμο που θυμίζει τον σημερινό.
Αλλά ο κόσμος του 1989 δεν είναι ο σημερινός. Βρισκόμαστε ήδη σχεδόν 30 χρόνια μετά το 1989. Τόσα σχεδόν όσα χώριζε το 1989 από το 1959.
Οι επιστημονικές ανακαλύψεις εξελίσσονται. Το ίδιο και η κοινωνία και το δίκαιο. Η νομική ισότητα των γονέων έχει από δεκαετίες επιτευχθεί και τώρα μέλημα είναι η πραγματική ισότητα με ίσο χρόνο και φροντίδα για το παιδί και από τους δύο γονείς του.
Το ψήφισμα 2070/2015 του Συμβουλίου της Ευρώπης συστήνει τις νέες αρχές στα 47 κράτη μέλη του. Με τίτλο για το ρόλο του πατέρα, με προοίμιο “ενόψει των ανακαλύψεων της επιστήμης” και με αρχές που συστήνει τις κοινές γονικές ευθύνες, την φιλική δικαιοσύνη χωρίς νικητή και ηττημένο, τα σχέδια ανατροφής παιδιού, την μη αυθαίρετη αλλαγή κατοικίας του παιδιού από τον ένα γονέα, την εναλλασσόμενη κατοικία, τις κοινωνικές υπηρεσίες …
Τον Ιούνιο 2016, μετά την ημερίδα που διοργάνωσε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ο σύλλογος Συνεπιμέλεια, συμμετείχε σε εκδήλωση στο Συμβούλιο της Ευρώπης, υπό την αιγίδα της Φρ. Χετο Γκας, της της εισηγήτριας βουλευτού στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση κατά τη συνεδίραση που εξέδωσε το ψήφισμα 2075/2015.
Για πρώτη φορά παγκοσμίως, ο πρόεδρος του Συλλόγου Συνεπιμέλεια και μέλος του Δ.Σ του Διεθνούς Συμβουλίου Κοινής Ανατροφής (ICSP) διετύπωσε στο Στρασβούργο και μέσα στο κτίριο του Συμβουλίου της Ευρώπης την ακόλουθη πρόταση :
“Να υπογραφεί στις 20 Νοεμβρίου 2019, 30 έτη μετά την Σύμβαση του 1989 και 60 έτη μετά τη Διακήρυξη του 1959, πρόσθετο πρωτόκολλο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που να ρυθμίζει με νομική δεσμευτικότητα τα θέματα που με μορφή συστάσεων ρυθμίζει η Σύσταση 2079/2015.”
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο μεγαλύτερος περιφερειακός διεθνής οργανισμός, έχει μακρά παράδοση προστασίας δικαιωμάτων του ανθρώπου. Να θυμίσουμε την κατάργηση της ποινής του θανάτου για παράδειγμα. Για τα παιδιά εκτός γάμου. Για τις ίσες σχέσεις των συζύγων στον γάμο κα. Στον τομέα των δικαιωμάτων των παιδιών υπάρχει ένα μεγάλο κενό που θα πρέπει να το καλύψει.
Άνθρωποι απ’ όλες τις χώρες εργάζονται εθελοντικά και επιστημονικά προς αυτή την κατεύθυνση και πιθανώς να υπάρχουν προσεχώς νεότερα για τη πρωτοπόρο πρόταση του συλλόγου μας.
