O σεξισμός καλά κρατεί

     Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι είναι κόμμα της κοινωνικής ισότητας, της οικολογίας και του φεμινισμού. Ωστόσο, κατά τα λεγόμενα του υπουργού του κ. Κοντονή στην πρόσφατη συζήτησή του στη Βουλή με τον κ. Λοβέρδο, ισότητα δεν μπορεί να υπάρξει όταν υπάρχουν παιδιά, διότι για αυτά, ειδικά όταν είναι στη νηπιακή ηλικία, η επιμελήτρια είναι κατ’ ανάγκη η μητέρα, διότι είναι αυτή που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά

     Υπάρχει δε στον νόμο, συνέχισε ο υπουργός, διάκριση μεταξύ «γονικής ισότητας» και «επιμέλειας», όπου η πρώτη ασκείται και από τους δύο γονείς, ενώ η δεύτερη, αναγκαστικά, από έναν γονέα, διότι το παιδί δεν μπορεί να εναλλάσσει κατοικία.

     Αρα έχουμε μια επιμελήτρια και κάποιον που επικοινωνεί κάποιες μέρες την εβδομάδα. Δηλαδή έναν πολίτη πρώτης και έναν πολίτη δεύτερης κατηγορίας, ο οποίος, συνήθως, ζητείται να καταβάλλει ανήκουστα ποσά διατροφής.

     Αναφέρθηκε δε επίσης σε ανεύθυνους γονείς που μαλώνουν για περιουσιακά ζητήματα και την πληρώνουν τα παιδιά, ενώ τόνισε ότι τα δικαστήρια, πολλές φορές, κρίνουν δίκαια, διότι αν οι γονείς δεν είναι κατάλληλοι οι δικαστές αφαιρούν ακόμα και από τους δύο γονείς την επιμέλεια.

      Αρα ο Αστικός Κώδικας και το οικογενειακό δίκαιο σ’ αυτά τα σημεία δεν επιδέχονται μεταρρύθμιση και όλα βαίνουν καλώς με το υπάρχον σύστημα. Δεν φταίνε ούτε οι δικαστές ούτε η δομή και το νομικό πλαίσιο του συστήματος. Οι γονείς φταίνε.

     Είναι λυπηρό που αυτά ειπώθηκαν από τον υπουργό μιας προοδευτικής κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, είναι άξιον απορίας το ότι ο υπουργός αγνόησε ένα τεράστιο πλαίσιο διεθνών συμβάσεων και δικαιωμάτων του παιδιού, ειδικά σε επίπεδο ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας, συμβάσεων που έχει υπογράψει η χώρα μας και έχουν μεγαλύτερη ισχύ από το αστικό δίκαιο που επικαλέστηκε.

     Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο ο ενέχων σεξισμός του λόγου του υπουργού, που δεν έχει ουδεμία επιστημονική τεκμηρίωση, ειδικά όταν τα παραδείγματα γονεϊκής αποξένωσης αφθονούν.

     Παιδιά που μένουν με τον έναν γονέα, ειδικά σε περιπτώσεις που υπάρχει αντιδικία, επιδέχονται αφόρητη πίεση και πλύση εγκεφάλου όχι μόνο από την επιμελήτρια, αλλά και από το ευρύτερο γονεϊκό περιβάλλον (θείες, γιαγιάδες κ.λπ.).

     Τα θέματα δεν είναι μόνο αυτά. Ακόμα, οι επιμελήτριες μπορούν να μετακινούνται με τα παιδιά από πόλη σε πόλη ή και στο εξωτερικό, εφόσον τα δικαστήρια πάντα συντάσσονται με την επιμελήτρια, δηλαδή τη μητέρα.

     Σήμερα, εποχή παγκοσμιοποίησης και αυξημένης κοινωνικής κινητικότητας, η μητέρα μπορεί να αλλάξει τόπο κατοικίας και να μεταβεί στο εξωτερικό με το παιδί της όταν παρουσιάσει οποιονδήποτε λόγο, π.χ. ύπαρξη νέου συντρόφου ή προσφορά εργασίας.

     Η διάκριση δε μεταξύ «κοινής γονικής μέριμνας» και «επιμέλειας» είναι ένα ελληνικό νομικό τερτίπι που δεν έχει παρόμοιό του πουθενά στον κόσμο. Στην πράξη, η «γονική ισότητα» δεν έχει ουδένα νόημα. Αυτό που μετράει είναι η σεξιστική ρύθμιση της «επιμέλειας», δηλαδή ο τόπος μόνιμης κατοικίας του παιδιού.

     Εδώ είναι η ουσία. Διότι η επιμελήτρια έχει το επιπλέον οικονομικό πλεονέκτημα απολαβής διατροφής για το ανήλικο τέκνο, την οποία καταβάλλει ο μη ασκών την επιμέλεια. Η καταβαλλόμενη διατροφή δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα για τον παραλήπτη, ούτε και πλεονέκτημα φοροαπαλλαγής του καταβάλλοντος. Πρόκειται για ένα είδος «μαύρης αγοράς».

     Αν κατοχυρωθεί στον νόμο η συνεπιμέλεια, δηλαδή η εναλλακτική κατοικία όπου τα παιδιά θα διανυκτερεύουν ίδιες ημέρες της εβδομάδας με τον καθένα από τους γονείς, τότε το 90% των αντιδικιών στα δικαστήρια θα έπαυε να υφίσταται διότι κανένας από τους δύο γονείς δεν θα έχει υλικό κίνητρο να διεκδικεί τα παιδιά ως απόλυτη ιδιοκτησία του με στόχο να αιτεί υψηλά ποσά διατροφής.

     Ετσι, το σεξιστικό πλαίσιο των περασμένων αιώνων που υιοθετεί ο υπουργός (και πίσω από το οποίο κρύβεται το δικαστικό σώμα) είναι άκρως συγκρουσιακό, αναπαράγει την αντιδικία μεταξύ των γονέων, υποβαστάζοντας ένα τεράστιο κύκλωμα δικηγορίας που θησαυρίζει σε βάρος των γονέων και, σε τελική ανάλυση, σε βάρος των παιδιών. Γιατί τα λεφτά που σπαταλιούνται σε άσκοπες αντιδικίες να μην αποταμιεύονται για το μέλλον των παιδιών;

     Η τοποθέτηση του κ. Κοντονή δεν υπηρετεί την ισότητα των δύο φύλων και ταυτόχρονα συντάσσεται με κατεστημένα δικηγορικά συμφέροντα. Αυτό, ακόμα, βολεύει το δικαστικό σώμα που είναι ανήμπορο να πάρει αποφάσεις παιδοκεντρικού χαρακτήρα, διότι αυτό θα σήμαινε έμπρακτη εφαρμογή της ισότητας των δύο φύλων και απομάκρυνσης από το σεξιστικό πρότυπο απομόνωσης της μητέρας στον ρόλο του ιδιωτικού τροφού και του πατέρα στον ρόλο του δημόσιου χρηματοδότη.

     Η μόνη άμεση υπηρεσία που θα μπορούσε να προσφέρει ο υπουργός σε αυτόν τον τομέα είναι να ακούσει τα σοφά λόγια του κ. Λοβέρδου και να φέρει το νομοσχέδιο για τη συνεπιμέλεια στη Βουλή τώρα.

* τακτικός καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στη Νομική και Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Ανατολικού Λονδίνου