Θα δειτε το πρωτότυπο ΕΔΩ
Πρώτο Θέμα, Δεκέμβριος 2016
Διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης
Διαστάσεις κοινωνικής κρίσης παίρνει στη χώρα μας το φαινόμενο της γονεϊκής αποξένωσης, για το οποίο έχουν ευθύνη αφενός το αναχρονιστικό νομικό πλαίσιο, που δεν προβλέπει τη συνεπιμέλεια και ευνοεί μονομερώς τη μητέρα σε βάρος του πατέρα και αφετέρου η εισαγγελία Ανηλίκων, που συνήθως παρακολουθεί τα προβλήματα χωρίς αποφασιστική παρέμβαση και επιδεικνύοντας τεράστια ανοχή σε ακραίες συμπεριφορές.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία μόνο της ΓΑΔΑ, για το 2016 υπήρξαν καταγεγραμμένες (αναφορά στο 100) παραβιάσεις δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας με τα τέκνα. Το σύνολο των κρουσμάτων είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς πολλοί καταγγέλλουν τις παραβιάσεις στα τοπικά τμήματα, άλλοι δεν καταφεύγουν καν στην αστυνομία, ενώ αντίστοιχοι αριθμοί ισχύουν και για την περιφέρεια. Το πρόβλημα με την άρνηση της μητέρας να υλοποιήσει δικαστική απόφαση για την επικοινωνία του πατέρα με το παιδί, είναι απλώς η τελευταία φάση του δράματος, με την γονεϊκή αποξένωση. Η «Γονεϊκή Αποξένωση» είχε οριστεί ως μια µορφή συναισθηµατικής και ψυχικής κακοποίησης όπου ο ένας γονιός κάνει «πλύση εγκεφάλου» στο παιδί ή στα παιδιά εναντίον του άλλου γονιού.
Το δράμα δηλαδή ξεκινάει πολύ νωρίτερα και περνά από διάφορες επώδυνες για το παιδί και τον πατέρα φάσεις, μέχρι να προκύψει δικαστική εντολή επικοινωνίας, η οποία με τη σειρά της παραβιάζεται.
Τα δύο μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν, σύμφωνα και με τον Σύλλογο Συνεπιμέλεια, που ιδρύθηκε για την αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι τόσο νομοθετικό, όσο και πρακτικών αδιαφορίας και μονομέρειας από την αρμόδια εισαγγελία Ανηλίκων. Το δεύτερο αυτό θέμα μάλιστα έχει προσλάβει διαστάσεις, σύμφωνα με τα λεγόμενα μελών της Συνεπιμέλειας.
Άνθρωποι που έχουν ζήσει στο πετσί τους τη γονεϊκή αποξένωση και αναζητούν μάταια λύση, μιλούν για “μεροληψία των δικαστών με παραπομπές των αντιδίκων είτε σε παιδοψυχιατρικά τμήματα νοσοκομείων είτε σε νέες δίκες και μηνύσεις”, στάση που παραπέμπει σε λογικές “Πόντιου Πιλάτου”, απέναντι, όπως λένε σε “εμφανώς άδικες καταστάσεις ενώ στην ουσία εξυπηρετούν μονίμως τις μητέρες ακυρώνοντας όλες τις διεθνείς συμβάσεις”.
Σε συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα, όπως αναφέρει μέλος της Συνεπιμέλειας, “όταν η εισαγγελέας ανηλίκων δεν μπορούσε να καταλάβει ποιος της λέει αλήθεια και ποιος ψέμματα, παρότι είχε όλα τα στοιχεία, έστειλε την υπόθεση στο παιδοψυχιατρικό της Βούλας. Όταν όμως κατάλαβε το λάθος της και επειδή είχε εμπλακεί και άλλο παιδί στο ψέμα διέταξε ιατροδικαστική εξέταση απολογούμενη σχεδόν”.
Η εισαγγελία, λένε από τον Σύλλογο, αποφεύγει να πάρει θέση ακόμη κι όταν είναι εμφανή τα προβλήματα στη συμπεριφορά της μητέρας, καθώς έχει επικρατήσει αυτή τη μεροληπτική, σε βάρος του πατέρα, προσέγγιση.
Υπαναχώρηση Κοντονή
Όλα αυτά τα προβλήματα παραμένουν και ανθίζουν στο έδαφος της έλλειψης πολιτικής βούλησης, που επιδεικνύει τελικά η σημερινή κυβέρνηση.
Παρότι η πίεση από την αντιπολίτευση (κυρίως ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι) είναι ισχυρή και ενώ υπήρχε δεδηλωμένη πρόθεση του προηγούμενου υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου να προωθηθεί στη Βουλή ρύθμιση για την αλλαγή του σημερινού άδικου και αναχρονιστικού νομικού καθεστώτος, ώστε να θεσμοθετηθεί η συνεπιμέλεια, ο Σταύρος Κοντονής πάγωσε την προοδευτική και ριζοσπαστική αυτή τομή, αγνοώντας επιπλέον και τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες! Πρόσφατα στη Βουλή ο κ. Κοντονής έδειξε εντελώς εκτός κλίματος και έδειξε να υποβαθμίζει το πρόβλημα ισχυριζόμενος, με περισσή κοινωνική αναισθησία ότι «τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά, δυστυχώς τραγικά τα κάνουν ανεύθυνοι γονείς, που χωρίζουν και δεν ιεραρχούν το συμφέρον των παιδιών τους»!
Δείχνοντας παντελή άγνοια για την επικρατούσα νοοτροπία στη δικαιοσύνη, υποστήριξε ότι το πρόβλημα μονομέρειας των δικαστικών, που συνήθιζαν να δίνουν την επιμέλεια του παιδιού στις μητέρες ανήκει στο παρελθόν.
Διχασμός στον ΣΥΡΙΖΑ
Το θέμα όμως διαχάζει και τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου ένα ισχυρό τμήμα, στηρίζει σθεναρά τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας και την θεσμοθέτηση της συνεπιμέλειας τέκνων.
Είναι ενδεικτικό το άρθρο που φιλοξένησε προ καιρού η “Εφημερίδα των Συντακτών”, υπό τον τίτλο “O σεξισμός καλά κρατεί” και την υπογραφή του Βασίλη Κων. Φούσκα, ο οποίος είναι τακτικός καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στη Νομική και Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Ανατολικού Λονδίνου.
Ολόκληρο το άρθρο έχει ως εξής:
“Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι είναι κόμμα της κοινωνικής ισότητας, της οικολογίας και του φεμινισμού. Ωστόσο, κατά τα λεγόμενα του υπουργού του κ. Κοντονή στην πρόσφατη συζήτησή του στη Βουλή με τον κ. Λοβέρδο, ισότητα δεν μπορεί να υπάρξει όταν υπάρχουν παιδιά, διότι για αυτά, ειδικά όταν είναι στη νηπιακή ηλικία, η επιμελήτρια είναι κατ’ ανάγκη η μητέρα, διότι είναι αυτή που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά.
Υπάρχει δε στον νόμο, συνέχισε ο υπουργός, διάκριση μεταξύ «γονικής ισότητας» και «επιμέλειας», όπου η πρώτη ασκείται και από τους δύο γονείς, ενώ η δεύτερη, αναγκαστικά, από έναν γονέα, διότι το παιδί δεν μπορεί να εναλλάσσει κατοικία.
Αρα έχουμε μια επιμελήτρια και κάποιον που επικοινωνεί κάποιες μέρες την εβδομάδα. Δηλαδή έναν πολίτη πρώτης και έναν πολίτη δεύτερης κατηγορίας, ο οποίος, συνήθως, ζητείται να καταβάλλει ανήκουστα ποσά διατροφής.
Αναφέρθηκε δε επίσης σε ανεύθυνους γονείς που μαλώνουν για περιουσιακά ζητήματα και την πληρώνουν τα παιδιά, ενώ τόνισε ότι τα δικαστήρια, πολλές φορές, κρίνουν δίκαια, διότι αν οι γονείς δεν είναι κατάλληλοι οι δικαστές αφαιρούν ακόμα και από τους δύο γονείς την επιμέλεια.
Αρα ο Αστικός Κώδικας και το οικογενειακό δίκαιο σ’ αυτά τα σημεία δεν επιδέχονται μεταρρύθμιση και όλα βαίνουν καλώς με το υπάρχον σύστημα. Δεν φταίνε ούτε οι δικαστές ούτε η δομή και το νομικό πλαίσιο του συστήματος. Οι γονείς φταίνε.
Είναι λυπηρό που αυτά ειπώθηκαν από τον υπουργό μιας προοδευτικής κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, είναι άξιον απορίας το ότι ο υπουργός αγνόησε ένα τεράστιο πλαίσιο διεθνών συμβάσεων και δικαιωμάτων του παιδιού, ειδικά σε επίπεδο ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της χώρας, συμβάσεων που έχει υπογράψει η χώρα μας και έχουν μεγαλύτερη ισχύ από το αστικό δίκαιο που επικαλέστηκε.
Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο ο ενέχων σεξισμός του λόγου του υπουργού, που δεν έχει ουδεμία επιστημονική τεκμηρίωση, ειδικά όταν τα παραδείγματα γονεϊκής αποξένωσης αφθονούν.
Παιδιά που μένουν με τον έναν γονέα, ειδικά σε περιπτώσεις που υπάρχει αντιδικία, επιδέχονται αφόρητη πίεση και πλύση εγκεφάλου όχι μόνο από την επιμελήτρια, αλλά και από το ευρύτερο γονεϊκό περιβάλλον (θείες, γιαγιάδες κ.λπ.).
Τα θέματα δεν είναι μόνο αυτά. Ακόμα, οι επιμελήτριες μπορούν να μετακινούνται με τα παιδιά από πόλη σε πόλη ή και στο εξωτερικό, εφόσον τα δικαστήρια πάντα συντάσσονται με την επιμελήτρια, δηλαδή τη μητέρα.
Σήμερα, εποχή παγκοσμιοποίησης και αυξημένης κοινωνικής κινητικότητας, η μητέρα μπορεί να αλλάξει τόπο κατοικίας και να μεταβεί στο εξωτερικό με το παιδί της όταν παρουσιάσει οποιονδήποτε λόγο, π.χ. ύπαρξη νέου συντρόφου ή προσφορά εργασίας.
Η διάκριση δε μεταξύ «κοινής γονικής μέριμνας» και «επιμέλειας» είναι ένα ελληνικό νομικό τερτίπι που δεν έχει παρόμοιό του πουθενά στον κόσμο. Στην πράξη, η «γονική ισότητα» δεν έχει ουδένα νόημα. Αυτό που μετράει είναι η σεξιστική ρύθμιση της «επιμέλειας», δηλαδή ο τόπος μόνιμης κατοικίας του παιδιού.
Εδώ είναι η ουσία. Διότι η επιμελήτρια έχει το επιπλέον οικονομικό πλεονέκτημα απολαβής διατροφής για το ανήλικο τέκνο, την οποία καταβάλλει ο μη ασκών την επιμέλεια. Η καταβαλλόμενη διατροφή δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα για τον παραλήπτη, ούτε και πλεονέκτημα φοροαπαλλαγής του καταβάλλοντος. Πρόκειται για ένα είδος «μαύρης αγοράς».
Αν κατοχυρωθεί στον νόμο η συνεπιμέλεια, δηλαδή η εναλλακτική κατοικία όπου τα παιδιά θα διανυκτερεύουν ίδιες ημέρες της εβδομάδας με τον καθένα από τους γονείς, τότε το 90% των αντιδικιών στα δικαστήρια θα έπαυε να υφίσταται διότι κανένας από τους δύο γονείς δεν θα έχει υλικό κίνητρο να διεκδικεί τα παιδιά ως απόλυτη ιδιοκτησία του με στόχο να αιτεί υψηλά ποσά διατροφής.
Ετσι, το σεξιστικό πλαίσιο των περασμένων αιώνων που υιοθετεί ο υπουργός (και πίσω από το οποίο κρύβεται το δικαστικό σώμα) είναι άκρως συγκρουσιακό, αναπαράγει την αντιδικία μεταξύ των γονέων, υποβαστάζοντας ένα τεράστιο κύκλωμα δικηγορίας που θησαυρίζει σε βάρος των γονέων και, σε τελική ανάλυση, σε βάρος των παιδιών. Γιατί τα λεφτά που σπαταλιούνται σε άσκοπες αντιδικίες να μην αποταμιεύονται για το μέλλον των παιδιών;
Η τοποθέτηση του κ. Κοντονή δεν υπηρετεί την ισότητα των δύο φύλων και ταυτόχρονα συντάσσεται με κατεστημένα δικηγορικά συμφέροντα. Αυτό, ακόμα, βολεύει το δικαστικό σώμα που είναι ανήμπορο να πάρει αποφάσεις παιδοκεντρικού χαρακτήρα, διότι αυτό θα σήμαινε έμπρακτη εφαρμογή της ισότητας των δύο φύλων και απομάκρυνσης από το σεξιστικό πρότυπο απομόνωσης της μητέρας στον ρόλο του ιδιωτικού τροφού και του πατέρα στον ρόλο του δημόσιου χρηματοδότη.
Η μόνη άμεση υπηρεσία που θα μπορούσε να προσφέρει ο υπουργός σε αυτόν τον τομέα είναι να ακούσει τα σοφά λόγια του κ. Λοβέρδου και να φέρει το νομοσχέδιο για τη συνεπιμέλεια στη Βουλή τώρα”.
Οι παραβιάσεις είναι πολύ περισσότερες…Πολλά είναι τα παράπονα που καταγγέλονται γραπτώς στα κατά τόπους Αστυνομικά Τμήματα αλλά και στις εισαγγελικές αρχές..Μιλάμε για πολλές καταγγελίες, χιλιάδες στον αριθμό. Πλέον η πολιτική ηγεσία…δεν εφαρμόζει το ευρωπαϊκό δίκαιο..το οποίο τονίζω είναι ισχυρότερο από το εθνικό… και όφειλε…ιδίως μετά το ψήφισμα 2079/2015 να εισάγει στην εθνική νομοθεσία τη συνεπιμέλεια…Ειλικρινά καλώ όλους τους ενδιαφερομένους να κινηθούμε με μαζική προσφυγή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια..Μας στηρίζουν πλέον όλοι…πλήν α υτ ώ ν που οφελούνται σε βάρος μας..Οι αλλαγές άρχισαν να γίνονται.. Ό,τι και να κάνουν…όσα εμπόδια και αν βάλουν…όσες διαστρεβλώσεις και αν κάνουν…θα κερδίσουμε γιατί το αίτημά μας βασίζεται σε διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων…που αδικαιολογήτως και αντισυνταγματικώς παραβιάζονται ασύστολα χωρίς να τιμωρείται κανείς…όμως αυτή η εποχή έχει αρχίσει να παρέρχεται και όσοι αποφασίζουν για την τύχη παιδιών και οικογενειών παραβιάζοντας ευρωπαϊκές νομολογίες και ψηφίσματα καθώς και διεθνείς συμβάσεις θα κληθούν να λογοδοτήσουν στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια εντός ολίγου καιρού..Οι υπεύθυνοι ας επιδείξουν σοφία και σύνεση και ας επιτρέψουν να γίνει αυτή η τόσο σπουδαία μεταρρύθμιση..