Από τον Σωκράτη Καραμπατέα,
12/11/2017
ψυχολόγο
Η Γνωσιακή ψυχοθεραπεία υποστηρίζει ότι η σκέψη ουσιαστικά δημιουργεί το συναίσθημα, δηλαδή οι πεποιθήσεις, οι προσδοκίες, ο τρόπος που βλέπουμε και επεξεργαζόμαστε τα γεγονότα και τον κόσμο. Είμαστε δημιουργήματα της σκέψης μας η οποία είναι δημιούργημα της κοινωνίας και της μικροκοινωνίας που έχουμε μεγαλώσει. Αυτό-οριζόμαστε μέσα από πιστεύω και πεποιθήσεις και όταν αυτά βάλλονται τότε βάλλεται και ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας. Όταν ο εαυτός μας αλλάζει ρόλο χωρίς την θέληση μας οι πιθανότητες να έχουμε θετικά συναισθήματα είναι ελάχιστες γιατί πολύ απλά δεν έχουμε επιλέξει εμείς αυτή την αλλαγή. Η πιο πιθανή αντίδραση σε μια τέτοια αλλαγή είναι η κατάθλιψη γιατί πολύ απλά η θεώρηση του εαυτού μας είναι πλέον αρνητική. Είναι μακριά από το ζητούμενο και το ποθούμενο.
Η Γνωσιακή θεωρία κάνει λόγο για ένα τρίγωνο το οποίο έχει ως πλευρές του τρεις βασικές εκδοχές της θεώρησης της πραγματικότητας: την θεώρηση του εαυτού, την θεώρηση του κόσμου και την θεώρηση του μέλλοντος. Ο τρόπος που κάποιος αντιλαμβάνεται μια από αυτές τις πλευρές δεν αντιστοιχεί πάντα στην πραγματικότητα, αλλά αν είναι αρνητικός υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες κατάθλιψης. Όταν και οι τρεις πλευρές βρίσκονται υπό αρνητική θεώρηση ή ακόμη χειρότερα είναι όντως αρνητικές καταλαβαίνουμε ότι οι πιθανότητες για εκδήλωση κατάθλιψης είναι υπερβολικά υψηλές έως απόλυτα υψηλές.
Στις περιπτώσεις χωρισμού και διαζυγίου οι τρεις πλευρές αυτού του τριγώνου για έναν συνειδητοποιημένο και εμπλεγμένο πατέρα στην ανατροφή των παιδιών του είναι συνήθως αρνητικές. Και είναι αρνητικές όχι μόνο στην αντίληψή αυτών αλλά και στην πράξη! Κατά συντριπτική πλειοψηφία στις περιπτώσεις χωρισμού όταν υπάρχουν ανήλικα παιδιά η επιμέλεια δίνεται στην μητέρα χωρίς ιδιαίτερη σκέψη και ανάλυση από τους δικαστές της έδρας. Ο πατέρας λοιπόν που ανέτρεφε ενεργά το παιδί του ή τα παιδιά του ξαφνικά βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα ζοφερό παρόν και ένα ακόμη πιο ζοφερό μέλλον. Ο κόσμος γύρω του αλλάζει όπως και η θεώρηση του εαυτού του μιας και από γονιός πλήρους απασχόλησης υποβιβάζεται σε γονιό του σαββατοκύριακου και τουρίστα των παιδικών χαρών. Τα προνόμια του ως γονιού που ανατρέφει εξανεμίζονται σε μια νύχτα και η αντιμετώπιση του από τα δικαστήρια είναι συνήθως αυτή του πολίτη δεύτερης κατηγορίας. Ο όρος πατέρας και ότι βάρος αυτός επιφέρει ως δήλωση ύπαρξης έχει για τους πατεράδες του διαζυγίου αρνητική πλέον σημασία με αποτέλεσμα να συνοδεύεται σιγά σιγά και με αρνητικά συναισθήματα. Ο πατέρας βρίσκεται αντιμέτωπος με μια νομολογία που σε αυτή την περίπτωση πάει κόντρα στα ανθρώπινα δικαιώματα αυτού και των παιδιών του και του λέει κιόλας να είναι ευχαριστημένος με το δικαίωμα που του δίνει της επικοινωνίας. Δεν έχει πια λόγο στο που θα πάει σχολείο το παιδί του όπως και σε ποια περιοχή θα μείνει, εντός ή εκτός Ελλάδος! Και ο πιο απλός παρατηρητής, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις ψυχολογίας μπορεί να αντιληφθεί ότι το «γνωσιακό τρίγωνο» αυτού του ανθρώπου είναι πλέον άκρως αρνητικό. Η αντίληψη του «εγώ» του πατέρα που ήθελε να γίνει γονιός και κατέληξε να γίνει παρά τη θέληση του ημι-γονιός αλλάζει μέσα από ένα πολύ έντονο και τραυματικό σοκ έχοντας στερηθεί βασικά δικαιώματα ύπαρξης. Εαυτός, κόσμος και μέλλον είναι με αρνητικό πρόσημο και ο ίδιος προσπαθεί να ισορροπήσει σε αυτή την κατάσταση και να παραμείνει ενεργός γονιός για το καλό όλων! Καλείται να προσαρμοστεί σε μια πραγματικότητα όπου κυριαρχεί η αδικία και η απαξίωση και πολύ συχνά η αποξένωση στη σχέση με τα παιδιά του. Η κατάθλιψη είναι προ των πυλών, απειλητική και πραγματική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η κυριότερη αιτία κατάθλιψης παγκοσμίως για γονείς με ανήλικα παιδιά είναι να μην μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή τους (Evenson & Simon, 2005). Δεν είναι λίγοι οι γονείς που έχουν αυτοκτονήσει για αντίστοιχους λόγους.
Ο πατέρας, όπως και το παιδί, βρίσκονται σε ένα εκκρεμές συναισθημάτων, το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να αποφευχθεί εάν οι δικαστές μας και οι πολιτικοί μας ακολουθούσαν, όπως είναι υποχρεωμένοι, το Διεθνές Δίκαιο, την Διεθνή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού, το ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρώπης και την επιστημονική αλήθεια που σε περιπτώσεις χωρισμού επιβάλουν πλέον την κοινή ανατροφή των παιδιών και από τους δυο γονείς με ίσο χρόνο. Είναι η μόνη λύση που μπορεί να πολεμήσει την κατάθλιψη του χωρισμού, τα έκτροπα της αποκλειστικής επιμέλειας, την ασυδοσία του γονέα που έχει όλη την εξουσία και τον ψυχολογικό όλεθρο των παιδιών αλλά και των γονέων οι οποίοι δεν έχουν ουσιαστικό λόγο στην ανατροφή των παιδιών τους.
Μπορείτε να μου στείλετε τα link των παραπάνω αναφορών?
Είμαι ένας απελπισμένος πατέρας στα όρια της κατάθλιψης.