ΚΟΙΝΗ ΑΝΑΤΡΟΦΗ – SHARED PARENTING

Tο Ελληνικό Συμβούλιο Κοινής Ανατροφής γνωστό ως Σύλλογος Συνεπιμέλεια από το όνομα του ομώνυμου site είναι το ελληνικό τμήμα ενός διεθνούς επιστημονικού κινήματος του INTERNATIONAL COUNCIL OF SHARED PARENTING (ICSP), www.twohomes.org, το οποίο αποτελείται από εξέχοντες ακαδημαϊκούς, επαγγελματίες της οικογένειας και μέλη της κοινωνίας των πολιτών ανά τον κόσμο που μάχονται για να αλλάξει το μοντέλο ανατροφής των παιδιών σε αυτό της κοινής ανατροφής είτε οι γονείς ζουν μαζί είτε όχι.

Όσον αφορά στην Ελλάδα εμπόδιο στην κοινή ανατροφή ορθώνεται από το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας και ένα ξεπερασμένο και κακώς εφαρμοζόμενο νόμο. Η επιστημονική μας οργάνωση με τις επαφές, ημερίδες και παρουσιάσεις προσπαθεί να αλλάξει αυτό το αναχρονιστικό κατεστημένο.

Η κοινή ανατροφή – shared parenting (sharenting) είναι το μοντέλο ανατροφής παιδιών που ραγδαία εξαπλώνεται στον κόσμο. Τα μοντέλα ανατροφής μπορεί να ποικίλουν και από γενιά σε γενιά. Οι Ρωμαίοι νόμιμα έδιναν τα παιδιά σε έκθεση. Ένα αιώνα πριν, οι γυναίκες φάσκιωναν τα παιδιά και τα κρέμαγαν στο δέντρο για να δουλέψουν οι ίδιες στα χωράφια. Την εποχή του baby boom η γυναίκα έμενε με τα παιδιά στο σπίτι και ο άντρας δούλευε όλη μέρα για να εξασφαλίσει το υλιστικό αμερικανικό όνειρο.

Σήμερα και οι δύο γονείς εργάζονται. Μέσα στο ίδιο σπίτι ή και εκτός συμβίωσης, από διαφορετικά σπίτια, συμμετέχουν και οι δύο ενεργά στην ανατροφή των παιδιών παίρνοντας από κοινού τις αποφάσεις (κοινή γονική μέριμνα / επιμέλεια) φροντίζοντας και οι δύο τα παιδιά έχοντας τον ίδιο χρόνο με τα παιδιά (ίσος χρόνος και φροντίδα).  Ορίζεται ως ίσος ο χρόνος όπου το παιδί περνάει τουλάχιστον το 35 % του χρόνου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι διανυκτερεύσεις με κάθε γονέα του.

Ξεκινώντας ως ακαδημαϊκή πρόταση το 1997 στη Γαλλία, η εναλλασσόμενη κατοικία συμπλήρωσε την κοινή επιμέλεια που είχε προηγηθεί και, από τις αρχές του 21ου αιώνα έγινε υποχρεωτική σε χώρες όπως η Γαλλία το Βέλγιο η Δανία, η Σουηδία, η Αυστραλία, η Βραζιλία, το Μεξικό, 17 πολιτείες των ΗΠΑ η Ελβετία κα.  Ταυτόχρονα πλήθος διεθνών κειμένων έχουν εισάγει το νέο μοντέλο.

Το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας που έχουν διαπλάσει τα Ελληνικά Δικαστήρια κινείται σε παντελώς αντίθετη κατεύθυνση και έχει ξεκινήσει από την επομένη της ιστορικής σημασίας αλλαγής του οικογενειακού δικαίου το 1983.

Το δόγμα της βιοκοινωνικής υπεροχής της μητέρας στην ανατροφή του παιδιού που συμπληρώνεται με τον άρρηκτο ισχυρό ψυχικό δεσμό που έχει αναπτυχθεί στην συνέχεια της νηπιακής ηλικίας, έρχεται για να θεμελιώσει την εκ συστήματος και παράνομη  ανάθεση της επιμέλειας αποκλειστικά και κατά τεκμήριο στην μητέρα.

Η κατηγοριοποίηση “όλες οι μαμάδες είναι καλές και ίδιες, όλοι οι μπαμπάδες είναι κακοί και ίδιοι” και συνεπεία αυτού “το παιδί πάει στη μητέρα” εξυπηρετεί την ανημποριά του δικαστή να διαχειριστεί υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει τις απαιτούμενες ειδικές επιστημονικές γνώσεις.  Η κατηγοριοποίηση οδηγεί σε δίκες που διεξάγονται με στερεότυπα και προειλημμένα αποτελέσματα και για το λόγο αυτό σε διακρίσεις. Με τη σειρά τους όλα αυτά οδηγούν σε μαζική ψυχολογιοποίηση εκ μέρους των δικαστών και εν γένει νομικών.

Τελικά οι δικαστές αντί να προστατεύουν το συμφέρον του παιδιού προστατεύουν το δόγμα. Οποιοσδήποτε λέει το αντίθετο γελοιοποιείται, χλευάζεται ή απλά δεν ακούγεται ή δεν του δίνεται απάντηση σε όσα λέει.

Και σε δεύτερο χρόνο, δίκην μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας, έρχεται η θεωρία της σύγκρουσης για να στηρίξει το νομολογιακό έθιμο. “Αφαιρείται η επιμέλεια από τον πατέρα γιατί οι δύο γονείς συγκρούονται και δεν μπορούν να συνεννοηθούν“, παραβλέποντας όμως ότι σαν αλυσιδωτή αντίδραση οι γονείς συγκρούονται γιατί πρώτος ο δικαστής διασπά τον ισχυρό ψυχικό δεσμό πατέρα παιδιού και προκαλεί ο ίδιος τη σύγκρουση που δήθεν επιλύει.[1]

Άλλωστε, η ίδια η διάσπαση του ισχυρού ψυχικού δεσμού πατέρα παιδιού συνιστά κακοποίηση πατέρα και παιδιού. Η κακοποίηση εκ μέρους του δικαστή, όπως αυτή ορίζεται από την ιατρική επιστήμη, είναι ιδιαίτερα σοβαρή – κατά την κατάταξη της παγκόσμιας οργάνωσης υγείας – γιατί γίνεται συστηματικά και με την εξουσία που έχει αυτός που την διαπράττει και επιπλέον έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία.

Είναι συγκλονιστικά τα αποτελέσματα ερευνών που έγιναν πρόσφατα σύμφωνα με τα οποία η συναισθηματική (ψυχολογική) κακοποίηση μπορεί να προκαλέσει τις ίδιες βλάβες στον εγκέφαλο του θύματος με την σωματική κακοποίηση. Μόνο που οι συνέπειες τυχόν βλαβών είναι σοβαρότερες για τη συναισθηματική βία γιατί αντίθετα με τις σωματικές είναι μακροχρόνιες.

Το νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία.

Τέλος, ο δικαστής γνωρίζει τόσο τις συνέπειες της κακοποίησης που ο ίδιος προκαλεί με το νομολογιακό έθιμο όσο και τις εξελίξεις στο διεθνές δίκαιο δικαιωμάτων του παιδιού που έχει ενσωματωθεί στην Ελλάδα έννομη τάξη.

Ο έλληνας δικαστής δεν θέλει να συμμορφωθεί γιατί, εάν το κάνει αυτοβούλως, θα παραδεχθεί ότι για μισό σχεδόν αιώνα κακοποιεί παιδιά και γονείς. Εκτός από απειλή στη δημόσια υγεία, συνιστά και μία μείζονα παραβίαση της δημοκρατικής αρχής όπως αυτή προβλέπεται από την ΕΣΔΑ.

Η εκ προθέσεως συστηματική παράβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου συνιστά απειλή για την δημοκρατία.

ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ

Όλες οι μελέτες της ψυχολογίας πλέον αποδεικνύουν με αναμφισβήτητο τρόπο την υπέρτατη σημασία της διατήρησης της αδιάσπαστης σχέσης των τέκνων και με τους δυο γονείς.

“Είναι αναμφισβήτητα επιστημονικά αποδεκτό, ότι η σχέση που αναπτύσσει το παιδί με τον πατέρα είναι εξίσου σημαντική όσο και με την μητέρα, και συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή ψυχοκοινωνική και συναισθηματική του ανάπτυξη.” Τ. Τσαμπαρλή καθηγήτρια κλινικής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Αιγαίου.

Η  “ποιότητα” της επαφής έρχεται μόνο μέσα από την ποσότητα χρόνου επαφής και όχι απλά και μόνο με την όποια επαφή με το παιδί (Kruk, 2013).

“Οι δεσμοί προσκόλλησης δημιουργούνται μέσω αμοιβαίας συμμετοχής στις καθημερινές ρουτίνες, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου του ύπνου και της διαδικασίας του ξυπνήματος, μεταβάσεις από και προς το σχολείο, όπως και εξωσχολικές δραστηριότητες” (Lamb and Kelly, 2009; Fabricious et al., 2010).

Η ποσότητα είναι απαραίτητη για την ποιότητα και υπάρχει ευθεία συσχέτιση μεταξύ ποσότητας χρόνου και ποιότητας σχέσεων γονέων-παιδιών, καθώς δεν είναι δυνατή η ύπαρξη υψηλής ποιότητας σχέσης μεταξύ γονέων και παιδιών χωρίς επαρκή χρόνο καθημερινής ρουτίνας ώστε να αναπτυχθεί και να συντηρηθεί μια ποιοτική σχέση (Lamb and Kelly, 2009; Kruk, 2010a; Fabricious et al., 2011).

Για τα παιδιά, ο συναισθηματικός δεσμός και τα συναισθήματα που προκαλούνται από το να νιώθουν σημαντικά, να αισθάνονται ότι είναι προτεραιότητα και ότι τα νοιάζονται και τα προσέχουν, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά (Trinder, 2009), δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν μέσα από τους περιορισμούς της “επικοινωνίας”.  Για τους γονείς, η ποιότητα των σχέσεων με τα παιδιά τους τελεί υπό όρους συμβιβασμού και διακυβεύεται και στις περιπτώσεις όπου ο γονιός κατατροπώνεται από τις ευθύνες της αποκλειστικής επιμέλειας αλλά και όπου ο γονιός νιώθει αποκομμένος ως γονιός εκτός σπιτιού.

Οι περιορισμοί των παραδοσιακών σχέσεων “επικοινωνίας” έχουν μελετηθεί και καταγραφεί εκτενώς (Kelly, 2007; Kruk, 1993) και η εγγύτητα, η ζεστασιά και η αμοιβαία κατανόηση είναι δυσδιάκριτες όταν προσπαθείς να είσαι γονιός μέσα από τους περιορισμούς του ελάχιστου χρόνου (Smyth, 2009).  Οι ουσιαστικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν και να διατηρηθούν μέσω συναισθηματικής σύνδεσης (Moloney, 2009), η οποία είναι δυνατή μέσω της συναισθηματικής σταθερότητας και σιγουριάς που προσφέρει ο ίσος γονεϊκός χρόνος.”  Edward Kruk

Όσον αφορά τα πολύ μικρά παιδιά 1-4 ετών, μια εξειδικευμένη μετανάλυση του καθηγητή Warshak που καταλήγει σε συμπεράσματα αφού επισκόπησε τις μελέτες διεθνώς για το ζήτημα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι γενικά τα αποτελέσματα των μελετών που επισκοπήθηκαν διάκεινται ευνοϊκά για τα σχέδια ανατροφής παιδιών που εξισορροπούν όσο περισσότερο είναι δυνατόν το χρόνο των παιδιών και στα δυο σπίτια και η έρευνα της διανυκτέρευσης των παιδιών στου πατέρα τους είναι ευνοϊκή στο να διανυκτερεύουν τα παιδιά και στα δυο σπίτια παρά στο να παραμένουν μόνο στο ένα.

“Υπάρχουν αποδείξεις ότι στην προσπάθεια μας να σώσουμε τα παιδιά από τις άμεσες συνέπειες του διαζυγίου όπως το άγχος , την σύγχυση και τις εντάσεις, αυτό που έχουμε καταφέρει είναι να προετοιμάζουμε το έδαφος για περαιτέρω άγχος, κατάθλιψη, και μια πολύ βαθειά αίσθηση απώλειας με το να στερούμε από το παιδί την δυνατότητα να έχει μια ολοκληρωμένη και ουσιώδη σχέση και με τους δυο γονείς.” Kelly, J. (1991). “Examining Resistance to joint Custody,” in Folberg, J. and Taylor, A. (eds.), Joint Custody and Shared Parenting (2nd ed.), New York: Guilford Press.

Δεδομένου ότι σχεδόν από το 2000 η Σουηδία έχει την υποχρεωτική διαμονή των παιδιών και με τους δύο γονείς τους, διεξήχθη έρευνα από το Καρολίνσκα Ινστιτιούτ σε 156.000 παιδιά στη Σουηδία μεταξύ 12 και 15 ετών η οποία απέδειξε ότι τα παιδιά που ζουν εξίσου και με τους δυο γονείς μετά από τον χωρισμό των γονέων τους, υπέφεραν από λιγότερα ψυχοκοινωνικοσωματικά προβλήματα από αυτά που ζουν με τον ένα γονέα μόνο.

Ο Dr Richard Warshak είναι ειδικός στη γονεϊκή αποξένωση και υπήρξε σύμβουλος του Λευκού Οίκου σε θέματα επιμέλειας παιδιών. Με επισκόπηση επιστημονικών μελετών ανέλυσε τα πλεονεκτήματα της κοινής ανατροφής ήδη από την πολύ νεαρή ηλικία και προσυπογράφεται από 110 άλλους ακαδημαϊκούς ερευνητές. Γράφει :

“Μια πολιτική αυτόματου περιορισμού του χρόνου των παιδιών με τον έναν από τους δύο γονείς όταν υπάρχει έντονη αντιδικία φέρνει επιπρόσθετα προβλήματα και στερεί τα παιδιά από τον προστατευτικό θώρακα μιας σχέσης ανατροφής με τον έναν από τους δύο γονείς. Αυτή η πολιτική στέλνει στους γονείς το μήνυμα ότι η δημιουργία ή η συντήρηση αντιδικίας δύναται να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για να παραμεριστεί η κοινή ανατροφή. Αυτό αποθαρρύνει την πολιτισμένη επικοινωνία και συνεργασία, και μπορεί να μειώσει το χρόνο του παιδιού με τον γονιό που είναι λιγότερο θυμωμένος , που κάνει καλύτερη δουλειά στο να προασπίζει τα παιδιά από την ένταση, και που αναγνωρίζει και υποστηρίζει την ανάγκη των παιδιών για θετικές σχέσεις και με τους δύο γονείς.  Οποιαδήποτε πολιτική που ενισχύει την υποκίνηση και συντήρηση της αντιδικίας μεταξύ γονέων υπονοώντας ότι τέτοια συμπεριφορά ουσιαστικά επιβραβεύεται με περισσότερο γονικό χρόνο τοποθετεί τις ανάγκες των παιδιών σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τις επιθυμίες του γονέα που αντιτίθεται στον μοιρασμένο γονικό χρόνο. Αυτού του είδους η πολιτική είναι ανακόλουθη με το κριτήριο του βέλτιστου συμφέροντος του οποίου ο πρωταρχικός σκοπός είναι να διασφαλίσει ότι η ευημερία του παιδιού προηγείται των γονεικών προνομίων”. Richard A. Warshak, 2016, “Stemming the Tide of Misinformation: International Consensus on Shared Parenting and Overnighting”

Γράφει η Dr. Linda Nielsen, The Nebraska Lawyer, January/February 2013:

“Τα περισσότεραπαντρεμένα ζευγάρια μοιράζονται εξίσου τον χρόνο ανατροφής των παιδιών. Εργαζόμενοι γονείς περνάνε περίπου 60 λεπτά στα Σαββατοκύριακα με τα παιδιά ενώ οι εργαζόμενες μητέρες περνάνε 90 λεπτά. Αυτό θα είναι ισοδύναμο 120 διανυκτερεύσεων με τον πατέρα μετά το διαζύγιο.”

“Πρόσφατες επιστημονικές έρευνες γκρεμίζουν εκ θεμελίων τις παραδοσιακές αντιλήψεις για πρωτεύοντες και δευτερεύοντες γονείς – την αντίληψη ότι η σχέση του παιδιού με την μητέρα του είναι πιο σημαντική απ’ ότι αυτή με τον πατέρα του.”

“Το πιο εντυπωσιακό εύρημα ήταν ότι τα παιδιά κάτω από την ηλικία των τριών ήταν σε θέση να διαχειριστούν τις πολλές μεταβάσεις που πήγαζαν από τις διανυκτερεύσεις των συμφωνιών της κοινής επιμέλειας .”

“Μια άλλη μελέτη περιέλαβε 25 παιδιά κάτω της ηλικίας των δυο και 120 της ηλικίας των δυο έως πέντε όταν οι γονείς τους χώρισαν.  Τέσσερα χρόνια μετά, αυτά που έζησαν 30% του χρόνου τους με τους πατέρες τους ήταν καλύτερα σε όλα τα μεγέθη της συναισθηματικής, ψυχολογικής και συμπεριφορικής ευεξίας.  Επιπλέον 40% από αυτά που δεν διανυκτέρευαν πριν την ηλικία των τριών με τους γονείς τους δεν είχαν καμία επαφή μετά με αυτόν – μια απώλεια που συνέβη μόνο στο 1.5% των παιδιών που διανυκτέρευαν.”

“Μια μελέτη σε νήπια τριών έως πέντε ετών έδειξε ότι στο τέλος των δυο ετών, αυτά που ζούσαν με τους πατέρες τους δέκα μέρες το μήνα ήταν καλύτερα προσαρμοσμένα ψυχολογικά και δεν διέφεραν στην κοινωνική ή ψυχολογική προσαρμογή .”

“Στην συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που ζούσαν μαζί με τις μητέρες τους, μετά το διαζύγιο των γονιών τους, δεν άρεσε το ότι έχουν τόσο λίγο χρόνο με τον πατέρα τους.  Αντίθετα, η συντριπτική πλειοψηφία που έχουν ζήσει σε οικογένειες με εξίσου κοινή ανατροφή των παιδιών λένε ότι η ταλαιπωρία του να ζουν σε δυο σπίτια άξιζε τον κόπο – κυρίως επειδή ήταν σε θέση να διατηρούν στενές σχέσεις και με τους δυο γονείς.”

“Η σύγκρουση παραμένει γενικά υψηλότερη στις οικογένειες αποκλειστικής ή κοινής επιμέλειας – ειδικά αν ο χρόνος που περνά το παιδί με κάθε γονιό δεν είναι ίσος. Εκτός αν υπάρχει ιστορικό σωματικής κακοποίησης ή βίας, από μόνη της η υψηλή λεκτική σύγκρουση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως λόγος για να περιοριστεί ο χρόνος γονικής ανατροφής.

Ειδικά κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την επιμέλεια, η σύγκρουση δεν είναι ένα αξιόπιστο μέσο πρόβλεψης των μελλοντικών συγκρούσεων.  Επιπλέον, η λεκτική σύγκρουση συνδέεται με λιγότερο αρνητικές συνέπειες για τα παιδιά από ότι το έχουν πολύ λίγο χρόνο με τον πατέρα τους.”

“Ο χρόνος με τον πατέρα, ειδικά ο χρόνος που δεν περιορίζεται κυρίως τα Σαββατοκύριακα ή σε άλλα μικρά τμήματα του χρόνου, συνδέεται στενά με την ποιότητα και την αντοχή της σχέσης πατέρα παιδιού.  Αυτό το είδος του χρόνου με τον πατέρα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με θετικά αποτελέσματα για τα παιδιά του διαζυγίου”.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Από την 20/11/1959 με την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού του ΟΗΕ εισήχθη η επαναστατική τότε αρχή ότι τα παιδιά έχουν τα δικά τους δικαιώματα και ότι δεν εξαρτώνται από αυτά των γονέων τους.

Την 20/11/1989, 30 χρόνια μετά, ψηφίστηκε μία από της μεγαλύτερες διεθνείς συμβάσεις, η Διεθνής Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού που εγκατέστησε και ένα μηχανισμό διεθνούς ελέγχου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων προβλέπει τα ίδια ατομικά δικαιώματα για την ανατροφή των παιδιών. Η επίτροπος ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ΕΕ παραπέμπει στην ΔΣΔΠ και στις οδηγίες της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού στη Γενεύη : “κάθε κράτος έχει εσωτερική αυτονομία στα θέματα οικογενειακού δικαίου αλλά θα κινείται μέσα στα πλαίσια της ΔΣΔΠ”.

Η μεγαλύτερη και παλαιότερη περιφερειακή οργάνωση, το  Συμβούλιο της Ευρώπης, γνωστή και ως η Ευρώπη των 47 κρατών, ανέκαθεν πρωτοπόρο στο τομέα της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, εξέδωσε δύο πρόσφατα διεθνή κείμενα.

Τη σύσταση 15/2015 του Συμβουλίου Υπουργών ΣτΕ που απαγορεύει την αυθαίρετο αλλαγή τόπου κατοικίας του παιδιού από τον ένα γονέα, Εδώ ολόκληρη.

Το ιστορικής σημασίας 2079/2015 ψήφισμα της Επιτροπής Ισότητας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ΣτΕ.  Εδώ ολόκληρο το κείμενο.

Στο προοίμιο του ψηφίσματος 2079/15 αναφέρεται ότι ψηφίστηκε ενόψει των πρόσφατων ανακαλύψεων της επιστήμης, με αυτό ερμηνεύονται υφιστάμενοι κανόνες δικαίου.

Το ψήφισμα παραπέμπει στη Δ.Σ.Δ.Π. και συμπληρώνει τη νομοθεσία της Ε.Ε. ιδίως το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αφού η ίδια η ΕΕ εφαρμόζει τη νομοθεσία του ΣτΕ.

Όλες οι αρχές του νέου προτύπου που κατωτέρω αναπτύσσονται περιέχονται σαν σύσταση στα κράτη στο ψήφισμα.

Τα τελευταία χρόνια πολλές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Ανθρώπου έχουν κρίνει το παράνομο της εκ συστήματος κατά τεκμήριο ανάθεσης της αποκλειστικής επιμέλειας στη μητέρα.

Τέλος, τον Ιούνιο 2016, η οργάνωσή μας συμμετείχε σε εκδήλωση που η μητρική οργάνωση International Council on Shared Parenting διοργάνωσε στα πλαίσια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΣτΕ και δια του προέδρου της υπέβαλε την ακόλουθη πρόταση :

“Υπάρχει αρκετός καιρός ώστε την 20/11/2029, 30 χρόνια μετά την ΔΣΔΠ, να ψηφιστεί στα πλαίσια του ΣτΕ πρόσθετο πρωτόκολλο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κατά τρόπο ώστε οι συστάσεις του ψηφίσματος 2079/2016 να γίνουν πιο συγκεκριμένες και πιο δεσμευτικές και να ελέγχεται η συμμόρφωση των Κρατών από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου”. Κάτι ανάλογο με όσα προηγήθηκαν της κατάργησης της θανατικής ποινής.”

Η πρόταση έχει τύχει αποδοχής και τον Νοέμβριο του 2018 διοργανώνεται συνέδριο μέσα στις εγκατάστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του Σ.τ.Ε.

ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

Ο νέος όρος γονικές ευθύνες – parental responsibilities έχει συνενώσει την γονική μέριμνα – επιμέλεια – φροντίδα και φυσικά οι γονικές ευθύνες είναι κοινές και αδιάσπαστες, όποια και αν είναι η προσωπική κατάσταση των γονέων.

Ο τόπος κατοικίας του παιδιού αλλάζει μόνο με συμφωνία των γονέων ή με δικαστική απόφαση.

Την ανατροφή των παιδιών αναλαμβάνουν και οι δύο γονείς τους, είτε είναι παντρεμένοι, είτε σε σύμφωνο συμβίωσης είτε σε διάσταση, είτε αναγνωρισμένα παιδιά εκτός γάμου. Κανένας γονέας δεν μπορεί χωρίς τη θέλησή του ν’ απομακρυνθεί από την ανατροφή των παιδιών του.

Μέσα στον τόπο κατοικίας των γονέων τους τα παιδιά διαμένουν ίσο χρόνο στα σπίτια και των δύο γονιών τους. Κατά το μερίδιο χρόνου του ο κάθε γονιός φροντίζει αυτός το παιδί ενώ η επιμέλεια παραμένει κοινή.

Οι γονείς συμπληρώνουν το σχέδιο ανατροφής παιδιού – parenting plan, υπόδειγμα του οποίου χορηγείται από το κράτος, το οποίο συμπληρώνεται από το δικαστήριο στα σημεία όπου οι γονείς δεν συμφωνούν.

Καταργείται η αντιδικία και εισάγεται η συναινετική επίλυση των διαφορών για την ανατροφή παιδιών με την δικαστική μεσολάβηση. Αντί για αγωγή και αντιδικία υποβάλλεται αίτηση που επιλύεται με την κύρωση σχεδίου ανατροφής παιδιού. Σταματάει να υπάρχει νικητής διάδικος και ηττημένος όπου στους ηττημένους συγκαταλέγεται και το παιδί.

Οι δαπάνες ανατροφής των παιδιών κατανέμονται με το σχέδιο ανατροφής των παιδιών μεταξύ των γονέων αφού ληφθεί υπόψη ο πίνακας “αντικειμενικών” αξιών διατροφής ο οποίος θα καταρτίζεται από το κράτος.

Οι δικαστικές ψυχο-κοινωνικές υπηρεσίες οργανωμένες σε σώμα και αμειβόμενες από τους γονείς που θα πρέπει να συσταθούν θα καλύπτουν το κενό του δικαστή με τις επιστημονικές γνώσεις που θα συνεισφέρουν.

Η γνώμη του παιδιού πρέπει ν’ ακούγεται από ειδικούς επιστήμονες και να σταθμίζεται και όχι από ανειδίκευτους δικαστές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ο σημερινός νόμος δεν απαγορεύει την εφαρμογή του νέου προτύπου.

Οι σημερινές ελληνικές νομικές πρακτικές του συναινετικού συμβολαιογραφικού διαζυγίου, του σύμφωνού κοινής επιμέλειας στα πλαίσια συναινετικού διαζυγίου, η αποτελεσματική δικαστική μεσολάβηση και η ακριβότερη διαμεσολάβηση, η δίωξη ως μορφή ενδοοικογενειακής βίας της συναισθηματικής κακοποίησης, υφίστανται, χρησιμοποιούνται και είναι αποτελεσματικές.

Παρ’ όλα αυτά απαιτείται μία νομοθετική αλλαγή  προκειμένου να καμφθεί η αντίσταση του έλληνα δικαστή ο οποίος κατά τεκμήριο αναθέτει την αποκλειστική επιμέλεια στη μητέρα επ’ ονόματι του δόγματος της βιοκοινωνικής υπεροχής της μητέρας.

Αυτό γίνεται από το δικαστή (και εν γένει τον νομικό) για την δική του ευκολία αφού είναι ανήμπορος να διαχειριστεί αυτές τις υποθέσεις και στη συνέχεια αντιστέκεται στην αλλαγή γιατί αλλιώς θα ήταν σαν να παραδέχετο ότι για μισό σχεδόν αιώνα κακοποιεί παιδιά.