άρθρο της ΣΟΦΗΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ,
10.08.2018
Πηγή: //politis.com.cy/article/foni-sta-pedia-gia-ta-diazigia-tha-miloun-ke-ta-idia-sto-dikastirio
To Σεπτέμβριο συνεχίζεται στη Βουλή η συζήτηση για επτά νομοσχέδια, με τα οποία αναθεωρείται ριζικά το οικογενειακό δίκαιο.
Απεμπλοκή της Εκκλησίας από οποιαδήποτε πράξη που αφορά τα διαζύγια, η οποία προέρχεται από το ΑΚΕΛ, είναι η μόνη παρατήρηση που έχει εκφραστεί μέχρι στιγμής σε σχέση με τα νομοσχέδια που έχει επεξεργαστεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης και υπόσχονται ριζικές αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο. Μία από τις πρόνοιες που εμπλέκει την Εκκλησία διαλαμβάνει ότι θα πρέπει να εξασφαλίζεται βεβαίωση από τον Επίσκοπο που να δεικνύει την πνευματική λύση του γάμου, για την οποία το ΑΚΕΛ εισηγείται όπως αφαιρεθεί.
Τα νομοσχέδια είναι συνολικά επτά, βρίσκονται ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Νομικών για συζήτηση και ήδη οι δύο πρώτες συνεδρίες έχουν πραγματοποιηθεί. Σύμφωνα δε με τον πρόεδρο της επιτροπής, βουλευτή του ΔΗΣΥ Γιώργο Γεωργίου, έχουν προγραμματιστεί μια σειρά από νέες συνεδρίες προς τα τέλη Σεπτέμβρη καθώς υπάρχει όγκος εργασίας που πρέπει να γίνει. Με τα νομοσχέδια τροποποιούνται όλοι σχεδόν οι υφιστάμενοι νόμοι που έχουν να κάνουν με τις διαδικασίες διάλυσης ενός γάμου, οι οποίοι να σημειωθεί ότι δεν έχουν τύχει αναθεώρησης εδώ και περίπου 20 χρόνια, με κυρίαρχο ότι και τα ίδια τα παιδιά θα αποκτήσουν δικαίωμα να ακούγονται.
Συνοπτικά οι κυριότερες αλλαγές που προωθούνται με το αναθεωρημένο νομοθετικό πλαίσιο έχουν ως εξής:
Φωνή στο παιδί
Εισάγεται το συναινετικό διαζύγιο προς αποφυγή ακόμη και ψεύτικων αναφορών στο δικαστήριο, οι οποίες προκαλούν προβλήματα στις ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Καθιερώνεται ως υποχρέωση των γονιών να διασφαλίζουν το δικαίωμα των παιδιών να επικοινωνούν και με τους δύο γονείς.
Ρυθμίζεται ότι η επιμέλεια του παιδιού θα ασκείται από κοινού από τους δύο γονείς, ακόμη και μετά τη λύση του γάμου, αντί της μέχρι σήμερα αποδεκτής λύσης ότι η επιμέλεια ασκείται από τη μητέρα.
Το δικαστήριο σε κάθε δικαστική διαδικασία, πέρα από τα άλλα στοιχεία που θα καλείται να λάβει υπόψη πριν από την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης, θα πρέπει να θέτει ως υπέρτατο το συμφέρον του παιδιού, το οποίο με τις νέες ρυθμίσεις θα αποκτήσει φωνή αφού θα καλείται στο δικαστήριο για να καταθέσει τις απόψεις του.
Καθορίζονται συγκεκριμένα μέτρα και διαδικασίες που θα προστατεύουν και θα διαφυλάσσουν τις καλές σχέσεις των δύο γονέων, όπως είναι ο αναλυτικός καθορισμός των θεμάτων επιμέλειας και επικοινωνίας εκάστου γονέα με το παιδί, με στόχο να αποφεύγονται οι μεταξύ τους συγκρούσεις.
Ενδυναμώνεται η προστασία της οικογενειακής στέγης, με πρόνοια ότι κανένας εκ των συζύγων δεν θα μπορεί να επιβαρύνει με υποθήκη ή να διαθέσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την οικογενειακή στέγη, έστω και εάν αυτή είναι γραμμένη στ’ όνομά του, χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου, ούτε επίσης μπορεί να ζητηθεί από τα μέλη της οικογένειας να εγκαταλείψουν τη στέγη χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Για τον υπολογισμό της διατροφής καθορίζεται υποχρέωση κατάθεσης στο δικαστήριο όλων των πληροφοριών που σχετίζονται με την περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου για καταβολή της διατροφής μέρους, περιλαμβανομένου και της αποκάλυψης των τραπεζικών του λογαριασμών.
Στις περιπτώσεις διαζυγίου, η κατανομή της περιουσίας που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου θα γίνεται εξ ημισείας μεταξύ των συζύγων και όχι κατά το ένα τρίτο, όπως ισχύει σήμερα.
Ρυθμίζεται η δυνατότητα να διατάσσει αυτεπάγγελτα το δικαστήριο την υποχρεωτική συμμετοχή των γονέων σε εκπαιδευτικά ή και θεραπευτικά προγράμματα όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο και εκτιμάται ότι θα προσφέρει στον σκοπό της διαφύλαξης των μεταξύ τους καλών σχέσεων, αλλά κυρίως στη διαφύλαξη των σχέσεών τους με το παιδί.
Της έκδοσης διαζυγίου θα επιλαμβάνεται μόνο ένας δικαστής αντί τρεις, όπως ισχύει σήμερα, ρύθμιση η οποία εκτιμάται ότι θα τριπλασιάσει τον αριθμό των υποθέσεων που εκδικάζονται κάθε χρόνο. Το σχετικό νομοσχέδιο διαλαμβάνει επίσης ότι όλες οι υποθέσεις μεταξύ των εν διαστάσει συζύγων θα εκδικάζονται από έναν δικαστή και όχι από διαφορετικό κάθε φορά.
Εκτός εάν συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι
Από κοινού η επιμέλεια
Ένας από τους νόμους που τροποποιούνται είναι ο περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων, ο οποίος ρυθμίζει τα πιο κάτω θέματα:
Τη διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να μην αποχωρίζεται από τους γονείς του, παρά μόνο όταν ο χωρισμός αυτός είναι αναγκαίος για το υπέρτατο συμφέρον του.
Σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων ως προς το σχολείο φοίτησης του τέκνου, το παιδί θα φοιτά σε σχολείο της εκπαιδευτικής περιφέρειας της διαμονής του μέχρι τη λήψη αποφάσεως από το δικαστήριο.
Πράξεις επιμέλειας από τον ένα γονέα επιχειρούνται σε περιπτώσεις επείγουσας ιατρικής θεραπείας και σε περιπτώσεις όπου το τέκνο είναι θύμα βίας στην οικογένεια. Όταν το τέκνο είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας ή σεξουαλικής κακοποίησης, ο άλλος γονέας δύναται από μόνος του να ζητήσει την παρακολούθησή του από ειδικούς για την παροχή υπηρεσιών στήριξης και αποκατάστασής του.
Η γονική επιμέλεια ανατίθεται από κοινού και στους δύο γονείς, ακόμη και μετά τη λύση του γάμου, αντί της μέχρι σήμερα αποδεχτής λύσης ότι η επιμέλεια ασκείται από τη μητέρα, οι οποίοι συμφωνούν και ορίζουν τον τόπο διαμονής του τέκνου.
Συγκροτείται διατμηματική ομάδα από εμπειρογνώμονες δυνάμει οδηγιών του δικαστηρίου, με σκοπό να αξιολογήσουν το συμφέρον του παιδιού και να εισηγηθούν την εφαρμογή ενδιάμεσων προστατευτικών μέτρων που να στοχεύουν στην αρμονική άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς.
Το δικαστήριο δύναται να διατάξει τον διορισμό λειτουργού του Τμήματος Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για παρακολούθηση της εφαρμογής οποιουδήποτε εκδιδόμενου διατάγματος επιμέλειας, ο οποίος θα είναι υπόχρεος να υποβάλλει έκθεση εντός τακτής προθεσμίας.
Αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων των συζύγων
Με άλλο νομοσχέδιο τροποποιείται ο περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμος του 1991, με τρόπο που καθιστά υποχρεωτική την ακριβή δήλωση της περιουσίας και των εισοδημάτων των εν διαστάσει συζύγων για καθορισμό του ύψους της διατροφής και την προστασία της οικογενειακής στέγης. Συγκεκριμένα, έκαστος από τους εν διαστάσει συζύγους είναι υποχρεωμένος να δίδει στον άλλο σύζυγο ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία του και τα εισοδήματά του, εφόσον είναι χρήσιμες για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής.
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει ειδικότερα τα πιο κάτω θέματα:
Την έκδοση διατάγματος προς τον εργοδότη ή την αρμόδια υπηρεσία ή τον αρμόδιο οικονομικό φορέα να παραχωρεί κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου σε σχέση με τα εισοδήματά του.
Διάθεση ή μεταβίβαση ή παραχώρηση ή υποθήκευση ή πώληση οποιουδήποτε συμφέροντος ή οφέλους επί της οικογενειακής στέγης σε οποιοδήποτε πρόσωπο χωρίς την έγγραφη άδεια του άλλου συζύγου θα είναι άκυρη.
Η συνεισφορά του ενός συζύγου στην αύξηση περιουσίας του άλλου θα τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο ένα δεύτερο της αύξησης.
Επίσης, τροποποιείται ο περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμος, ώστε να περιλαμβάνει και την παρένθετη μητρότητα. Συγκεκριμένα:
Όταν το παιδί αποκτήθηκε με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, η προσβολή της μητρότητας ασκείται μέσα σε 6 μήνες από τον τοκετό είτε από την τεκμαιρόμενη μητέρα, είτε από την κυοφορούσα γυναίκα.
Στις περιπτώσεις που διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η προσβολή της αναγνώρισης της πατρότητας αποκλείεται, έστω κι αν η ταυτότητα του τρίτου δότη είναι ή γίνει εκ των υστέρων γνωστή.
Σε περίπτωση που πρόσωπο αρνείται ή παραλείπει να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για διεξαγωγή αιματολογικών ή άλλων εξετάσεων, το δικαστήριο δύναται να διατάξει το εν λόγω πρόσωπο όπως εντός 15 ημερών συμμορφωθεί με τις οδηγίες του.
Σχόλιο του Συλλόγου Συνεπιμέλεια :
Θα ξενίσει το ότι η Ελληνική Δημοκρατία βρίσκεται σε οριμένους θεσμούς (π.χ. το συναινετικό διαζύγιο) πιο “μπροστά” απ’ ότι η Κυπριακή δημοκρατία. Και όμως, κρίσιμη είναι η αποτελεσματικότητα του νομικού συστήματος, η ουσιαστική εφαρμογή των κανόνων δικαίου και όχι η προσχηματική απονομή δικαιωμάτων χωρίς όμως την πρόθεση αποτελεσματικής εφαρμογής τους.
Το δυτικοευρωπαίκό δίκαιο που έχει εμπνεύσει το Ελληνικό Σύστημα εξαντλείται στην διατύπωση κανόνων που είναι τέλειοι στην διατύπωσή τους και ατελείς στην εφαρμογή τους.
Το αγγλοσαξωνικό και κυπριακό σύστημα ασχολείται με την πράξη, την εφαρμογή και την επιλυση των διαφορών.
Θα παρατηρήσει ο αναγνώστης του άρθρου ότι το πρώτο μέλημα του νομοθέτη είναι να ληφθούν προστατευτικόα μέτρα. Άλλωστε στην Κύπρο λειτουργούν κοινωνικές υπηρεσίες όπως στο άθρο αναγράφεται.
Πιο ρητά δεν γίνεται να διατυπωθεί η εισαγωγή της κοινής επιμέλεια : Ο κανόνας είναι ότι το παιδί δεν αποχωρίζεται τους γονείς του παρά μόνο αν επιβάλλεται αυτό να γίνει προς το συμφέρον του. Γι’ αυτό η επιμέλεια παραμένει κοινή αντί της αποκλειστικής επιμέλειας της μητέρας και οι γονείς αποφασίζουν για τον τόπο κατοικίας του παιδιού.
Κλείνοντας σχολιάζουμε ότι είναι νομοσχέδιο προς συζήήση και θα περιμένουμε την τελική διατύπωσή του μετά την ψήφιση του.
Σύλλογος Συνεπιμέλεια
