ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΕΔΩ
Της Ανθής Γιάγκα – Δικηγόρου Λάρισας
Το φαινόμενο της γονικής αποξένωσης, της απομόνωσης δηλαδή και ρήξης τελικά της γονικής σχέσης του τέκνου ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί του δεν είναι καθόλου σπάνιο. Εμφανίζεται συχνά στις περιπτώσεις διαζευγμένων ή σε διάσταση γονέων υπό την επίδραση συχνά του ‘’αποξενωτή’’ γονιού, εκείνου δηλαδή που με τη στάση του στοχοποιεί τον άλλο γονιό παρουσιάζοντάς τον ως μη οικείο και επικίνδυνο.
Ήδη στην περίοδο της καραντίνας, οργανώσεις και σύλλογοι που δρούνε κατά της γονικής αποξένωσης αναφέρουν πως καταγγέλθηκε πλήθος περιστατικών για παραβίαση του δικαιώματος επικοινωνίας του ενός γονιού από τον άλλο γονιό που έχει την επιμέλεια. Φυσικά, πρόκειται για μια περίοδο που προέκυψαν πρωτοφανή γεγονότα και καταστάσεις και ο στόχος είναι πάντοτε να λαμβάνονται αποφάσεις προς το συμφέρον του παιδιού.
Σε νομικό επίπεδο, αρχικά πρέπει να επισημανθεί η σημασία της επιμέλειας. Η επιμέλεια του παιδιού, όπως ορίζει και ο Αστικός Κώδικας, περιλαμβάνει ‘’ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του’’. Η επιμέλεια περιλαμβάνεται στην ευρύτερη έννοια της γονικής μέριμνας, από κοινού με τη διοίκηση της περιουσίας του παιδιού και την εκπροσώπησή του σε δίκη. Με απλά λόγια, η επιμέλεια, αφορά σε μεγάλο βαθμό στην καθημερινή ζωή του παιδιού και σε αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σχετικά με αυτή.
Τι συμβαίνει, όμως, συνήθως, όταν μια υπόθεση επιμέλειας φτάνει στη δικαιοσύνη; Σε δικαστηριακό επίπεδο συνηθίζεται, όπως λέγεται, να υπάρχει το ‘’νομολογιακό έθιμο’’ να δίδεται η επιμέλεια στη μητέρα. Σε σπάνιες, θα λέγαμε, περιπτώσεις η επιμέλειαδίδεται και στον πατέρα. Φυσικά,δεν υπάρχει από το νόμο κάποια διάκριση ή προτίμηση σε γονιό βάσει του φύλου του σε συνδυασμό με το φύλο του παιδιού.
Στο σημείο αυτό έρχεται η πρόταση της συνεπιμέλειαςμε κύριο σκοπό την καταπολέμηση του φαινομένου της γονικής αποξένωσης, που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά ψυχικά και κοινωνικά θέματα τόσο στο παιδί που θα ζήσει μακριά από τον ένα γονιό αλλά και στον αποξενωμένο γονιό που δε θα έχει καμιά απολύτως συμμετοχή στην ανατροφή του παιδιού του. Στην περίπτωση που η επιμέλεια ασκείται από κοινού οι γονείς συναποφασίζουν για ζητήματα της καθημερινότητας του παιδιού, της εκπαίδευσής του, της υγείας και περίθαλψής του. Επίσης, υπάρχει και η δυνατότητα της εναλλασσόμενης κατοικίας, ώστε τα παιδιά να ζούνε εναλλάξ με τους γονείς τους με ίση κατανομή του χρόνου. Στην Ελλάδα, ειδικά τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις που λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τη δυνατότητα άσκησης επιμέλειας από κοινού, ενώ το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προαναγγείλει αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου ειδικά σε ό,τι αφορά το ζήτημα της επιμέλειας των παιδιών.
Τέλος, αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι πως η συνεπιμέλεια αποτελεί σίγουρα μια σημαντική εξέλιξη στο πεδίο των οικογενειακών υποθέσεων που συχνά καταλήγουν σε οικογενειακά δράματα. Πρακτικές όπως η αυτοδικία εκ μέρους του ενός γονιού δε θα πρέπει να προτιμώνται, καθώς μπορεί να δημιουργήσουν μια άσχημη εικόνα. Αυτό που προέχει και που και ο ίδιος ο νόμος επισημαίνει είναι η προστασία του αληθινού συμφέροντος του παιδιού.
