ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Εικοστή Ένατη σύνοδος

ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 44 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού: Ελλάδα

1. Η Επιτροπή εξέτασε την αρχική έκθεση της Ελλάδας (CRC/C/28/Add.17) κατά τις συναντήσεις της υπ’αριθμ. 753 και 754 (δες CRC/C/SR. 753-754), που έλαβαν χώρα στις 16 Ιανουαρίου 2002, και υιοθέτησε τα ακόλουθα συμπεράσματα.

Α. Εισαγωγή

2. Η Επιτροπή καλοδέχεται την κατάθεση της αρχικής έκθεσης του Κράτους μέλους καθώς και των γραπτών απαντήσεων στον κατάλογο των θεμάτων του (CRC/C/Q/GRE/1). Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της διότι αφενός μεν η αρχική έκθεση κατατέθηκε με αργοπορία 5 χρόνων, αφετέρου δε το Κράτος δεν έχει εκδώσει ακόμα ένα Βασικό κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η έκθεση συμπεριλάμβανε πολύ χρήσιμες πληροφορίες για το νομοθετικό πλαίσιο το σχετικό με την υλοποίηση της Σύμβασης στο Κράτος μέλος, ενώ δεν είχε επαρκείς πληροφορίες για τις επιδράσεις της υλοποίησης της ίδιας της Σύμβασης. Η Επιτροπή σημειώνει με λύπη της ότι η έκθεση δεν συμπεριλάμβανε ένα ειδικό τμήμα για τα γενικά μέτρα υλοποίησης, όπως απαιτείται από τις οδηγίες της Επιτροπής για τη μορφή των εκθέσεων (CRC/C/5). Αναφορικά με τις απαντήσεις του Κράτους μέλους στον κατάλογο των θεμάτων, η Επιτροπή καλοδέχεται τις αναλυτικές πληροφορίες που υποβλήθηκαν. Η Επιτροπή καλοδέχεται τη μεγάλη αντιπροσωπεία του Κράτους μέλους, αποτελούμενη από ειδικούς προερχόμενους από διάφορα υπουργεία που συνέβαλαν στον ενημερωτικό διάλογο που έλαβε χώρα.

Β. Θετικοί παράγοντες

3. Η Επιτροπή σημειώνει ότι η Σύμβαση αποτελεί μέρος του εθνικού νομοθετικού πλαισίου και υπερισχύει της εσωτερικής νομοθεσίας.

4. Η Επιτροπή καλοδέχεται την πρόσφατη επικύρωση από το Κράτος μέλος της Σύμβασης ΔΟΕ (ILO) 182 που αφορά την Απαγόρευση και Άμεση Δράση για την Εξάλειψη των Χείριστων Μορφών Παιδικής Εργασίας.

5. Η Επιτροπή καλοδέχεται: το νόμο (2646/1998) για την ανάπτυξη του εθνικού συστήματος κοινωνικής μέριμνας• το νόμο (2716/2001) για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας• το νόμο (2889/2001) για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό του εθνικού συστήματος υγείας δημιουργώντας, μεταξύ άλλων, ένα αποκεντρωμένο σύστημα που δύναται να συμβάλλει στην καλύτερη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για παιδιά, και συγκεκριμένα αυτά που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές• το νόμο (2920/2001) για την καθιέρωση ενός σώματος επιθεωρητών των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας.

6. Η Επιτροπή σημειώνει επίσης την καθιέρωση ενός Εθνικού Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα των Παιδιών για την επίβλεψη και υλοποίηση της Σύμβασης.

7. Η Επιτροπή σημειώνει, τέλος, τις προσπάθειες για την αύξηση της πληροφόρησης για τα δικαιώματά τους ανάμεσα στα παιδιά και για την ευαισθητοποίησή τους απέναντι σε παγκόσμια θέματα μέσω, μεταξύ άλλων, της υλοποίησης του προγράμματος «Τα Σχολεία ως υπερασπιστές των παιδιών» και του προγράμματος «τα παιδιά γράφουν και ζωγραφίζουν για τα δικαιώματά τους».

8. Η Επιτροπή σημειώνει την καθιέρωση της Βουλής των Εφήβων και των Μαθητικών Συμβουλίων.

Γ. Παράγοντες και δυσκολίες που εμποδίζουν την υλοποίηση της Σύμβασης

9. Η Επιτροπή σημειώνει ότι το Κράτος μέλος αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις με την ανάπτυξη μίας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, που περιλαμβάνει διαφορετικές γλώσσες, εθνοτικά και θρησκευτικά υπόβαθρα.

10. Σε μία εποχή αστυφιλίας, η Επιτροπή σημειώνει τις δυσκολίες που τίθενται, κατά την υλοποίηση της Σύμβασης, ως προς τη διασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων των παιδιών σε μερικές απομονωμένες και αγροτικές κοινότητες.

Δ. Κύρια θέματα ανησυχιών, προτάσεις και συστάσεις

Δ1. Γενικά μέτρα υλοποίησης

Νομοθεσία

11. Η Επιτροπή σημειώνει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του Κράτους μέλους για την εισαγωγή σχετικής νομοθεσίας. Η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί διότι μερικές πτυχές της εσωτερικής νομοθεσίας είναι ακόμα ασύμβατες με τις αρχές και τις διατάξεις της Σύμβασης και διότι η υλοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας πρέπει να βελτιωθεί.

12. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να εναρμονίσει τη νομοθεσία με τις αρχές και τις διατάξεις της Σύμβασης.

β) Να ενισχύσει την υλοποίηση της εσωτερικής νομοθεσίας για τη βελτίωση της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών.

γ) Να καθιερώσει ένα μηχανισμό και ένα χρονικό πλαίσιο για την υλοποίηση της Σύμβασης ΔΟΕ (ILO) 182.

δ) Να προχωρήσει προς την επικύρωση της Σύμβασης της Χάγης του 1993 για την Προστασία των Παιδιών και Συνεργασία Σχετικά με τη Διακρατική Υιοθεσία.

Υλοποίηση και συντονισμός

13. Ενώ σημειώνει την εμπλοκή πολλών υπουργείων στην υλοποίηση της Σύμβασης, η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί:

α) Για την απουσία σαφούς δομής ή σώματος για το συντονισμό της υλοποίησης της Σύμβασης τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και, μέσω της διαδικασίας της αποκέντρωσης, σε τοπικό επίπεδο.

β) Για την ύπαρξη αξιοσημείωτων διαφοροποιήσεων στην υλοποίηση της Σύμβασης ανάμεσα σε αστικές και αγροτικές περιοχές

14. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να θεσμοθετήσει ένα συντονιστικό σώμα με κατάλληλη αρμοδιότητα και επαρκείς ανθρώπινους, οικονομικούς και άλλου είδους πόρους ώστε να υποστηρίξει έναν αποτελεσματικό συντονισμό για την πλήρη υλοποίηση της Σύμβασης.

β) Να εφαρμόσει μέτρα ώστε να μειώσει τις διαφοροποιήσεις στην υλοποίηση της Σύμβασης και να διασφαλίσει την ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η κοινωνική πρόνοια και σε άλλες υπηρεσίες, για όλα τα παιδιά περιλαμβανομένων αυτών που βρίσκονται σε απομονωμένες περιοχές.

Αποκέντρωση

15. Σημειώνοντας την πρόοδο του Κράτους μέλους στην αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας, η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί ότι πολλές υπηρεσίες θεμελιώδεις για την υλοποίηση της Σύμβασης παραμένουν συγκεντρωμένες στις βασικές πόλεις.

16. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει τη συνολική υλοποίηση της Σύμβασης σε όλη τη χώρα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην υλοποίηση της σε αγροτικές και μικρές νησιώτικες κοινότητες, καθώς και ανάμεσα σε εθνοτικές, εθνικές, πολιτισμικές και άλλες ομάδες του πληθυσμού, μέσα και από συνεχιζόμενες προσπάθειες ενίσχυσης της παρουσίας των επαγγελματιών υγείας και εκπαίδευσης σε τέτοιες κοινότητες.

β) Να υλοποιήσει άμεσα τους νόμους για την αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών.

Ανεξάρτητη επίβλεψη

17. Στα πλαίσια της καθιέρωσης του Εθνικού Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα των Παιδιών και με δεδομένη την ύπαρξη του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η Επιτροπή ανησυχεί ότι υπάρχει έλλειψη σαφούς κατανομής έργου ανάμεσα σε αυτούς τους φορείς που ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά την αποτελεσματική επίβλεψη της υλοποίησης της Σύμβασης.

18. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ορίσει με σαφήνεια το ρόλο καθενός από τους παραπάνω φορείς και να διασφαλίσει την αποτελεσματική επίβλεψη της Σύμβασης, σύμφωνα με τις Αρχές του Παρισιού, η οποία να είναι εύκολα προσιτή στα παιδιά και να μπορεί να χειριστεί ανεξάρτητες αναφορές κατά τρόπο που να σέβεται την παιδική ευαισθησία.

β) Να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την ανάπτυξη του έργου του Εθνικού Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα των Παιδιών μέσω της έγκαιρης υλοποίησης του νόμου για το Παρατηρητήριο.

Σχέδιο Δράσης και πολιτική για τα δικαιώματα του παιδιού

19. Ενώ σημειώνει την ύπαρξη πολυάριθμων σχεδίων δράσης και πολιτικών που επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα θέματα ενδιαφέροντος για τα παιδιά, η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί για την έλλειψη γενικού σχεδίου δράσης για τα δικαιώματα των παιδιών και ολοκληρωμένης πολιτικής για τα δικαιώματα του παιδιού.

20. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να αναπτύξει επειγόντως και να εφαρμόσει ολοκληρωμένη πολιτική για τα δικαιώματα του παιδιού και σχέδιο δράσης.

Πόροι για παιδιά

21. Η Επιτροπή ανησυχεί ότι το ποσοστό του προϋπολογισμού που διατίθεται για την υγεία και την εκπαίδευση των παιδιών δεν είναι σαφές ενώ αυτά που διατίθενται για τη δημόσια εκπαίδευση φαίνεται να είναι χαμηλά.

22. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να διευκρινίσει τα κονδύλια του προϋπολογισμού που διατίθενται για κοινωνικές υπηρεσίες και να διασφαλίσει ότι, ιδιαίτερα για την εκπαίδευση και υπό το φως του άρθρου 4 της Σύμβασης, διατίθενται «στο μέγιστο βαθμό…των διαθέσιμων πόρων».

Στοιχεία

23. Η Επιτροπή ανησυχεί για την έλλειψη ενημερωμένων και κατανοητών στοιχείων αναφορικά με την υλοποίηση της Σύμβασης και, συγκεκριμένα, διότι τα στοιχεία που συλλέγονται από ανεξάρτητα υπουργεία και άλλα όργανα δεν ενσωματώνονται σε έναν κεντρικό μηχανισμό συλλογής στοιχείων.

24. Σημειώνοντας τις υπάρχουσες προσπάθειες του Κράτους μέλους στον τομέα αυτό, η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει τις προσπάθειές του να αναπτύξει συστήματα συγκέντρωσης στοιχείων και δεικτών σύμφωνων με τη Σύμβαση, και που να καλύπτουν όλα τα παιδιά έως την ηλικία των 18 ετών, περιλαμβάνοντας έμφαση σε αυτά που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα, όπως είναι τα παιδιά θύματα κακοποίησης , παραμέλησης και κακομεταχείρισης• παιδιά με ειδικές ανάγκες• παιδιά που δεν είναι πολίτες του Κράτους μέλους• παιδιά που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες• παιδιά που είναι σε σύγκρουση με το νόμο• παιδιά που δουλεύουν• υιοθετημένα παιδιά• και παιδιά που ζουν στους δρόμους και σε αγροτικές περιοχές.

β) Να διασφαλίσει ότι τα στοιχεία που συλλέγονται αναλύονται κατά, μεταξύ άλλων, ηλικία και φύλο, και περιλαμβάνουν ενημερωμένες πληροφορίες για τα συναφή κονδύλια του προϋπολογισμού που διατίθενται για την υλοποίηση της Σύμβασης.

γ) Να διασφαλίσει ότι τα στοιχεία που συλλέγονται από διαφορετικά Υπουργεία και άλλα όργανα συγκεντρώνονται κεντρικά και χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση, εκτίμηση και ενίσχυση πολιτικών και προγραμμάτων για την αποτελεσματική υλοποίηση και επίβλεψη της Σύμβασης.

Συνεργασία με ΜΚΟ

25. Ενώ σημειώνει την εμπλοκή μερικών ΜΚΟ στην προετοιμασία της αρχικής έκθεσης του Κράτους μέλους, η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί ότι άλλες σχετικές ΜΚΟ που εργάζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των παιδιών και περιλαμβανομένων ΜΚΟ από διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές και πολιτισμικές ομάδες, δεν συμπεριλήφθηκαν στη διαδικασία και ότι η επικοινωνία με ένα τμήμα της κοινότητας των ΜΚΟ είναι μέχρι τώρα ανεπαρκής.

26. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να κάνει κάθε προσπάθεια για να βελτιώσει περαιτέρω τη συνεργασία και συντονισμό σε τακτική βάση με ΜΚΟ και να τις εμπλέξει στο πλαίσιο της υλοποίησης της Σύμβασης, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία σε ΜΚΟ που εργάζονται για λογαριασμό των δικαιωμάτων των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές και πολιτισμικές ομάδες, όπως οι Ρομά.

Διάδοση της Σύμβασης

27. Αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες του Κράτους μέλους σε αυτό το θέμα, η Επιτροπή ανησυχεί ότι η γνώση και η κατανόηση της Σύμβασης ανάμεσα σε παιδιά, επαγγελματίες που εργάζονται με παιδιά, διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες και ανάμεσα στο κοινό γενικά, είναι ακόμα ανεπαρκής. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή ανησυχεί ότι η Σύμβαση δεν έχει μεταφραστεί στις γλώσσες, εκτός από την ελληνική, τις οποίες διαβάζουν κάποια τμήματα του πληθυσμού, όπως είναι η γλώσσα των Ρομά.

28. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει τις προσπάθειές του για παροχή επιμόρφωσης σε επαγγελματίες – όπως δάσκαλοι, επαγγελματίες στο χώρο της υγείας περιλαμβανομένων των ειδικών ψυχολογικής μέριμνας, κοινωνικοί λειτουργοί, στελέχη των διωκτικών αρχών, δικαστές, δικηγόροι και στελέχη εθνικών υπουργείων και τοπικής αυτοδιοίκησης με αρμοδιότητα για τα δικαιώματα των παιδιών – παιδιά, γονείς και το γενικότερο πληθυσμό, διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες, σχετικά με τη Σύμβαση και τις αρχές και διατάξεις της και τα υπόλοιπα σχετικά κείμενα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κατά τρόπο συστηματικό και συνεχή.

β) Να υιοθετήσει μέτρα για να διασφαλίσει ότι η εκπαίδευση και/ή οι εκστρατείες ενημέρωσης φθάνουν, μεταξύ άλλων, πληθυσμούς σε αγροτικές κοινότητες και αγράμματα άτομα.

γ) Να διασφαλίσει ότι μεταφρασμένες εκδόσεις της Σύμβασης διαδίδονται, ανάλογα με τις ανάγκες, στις γλώσσες που ομιλούνται στο Κράτος μέλος από τις διαφορετικές ομάδες που αναφέρονται στην παράγραφο 28 (α) αυτών των καταληκτικών παρατηρήσεων.

Δ2 Ορισμός του παιδιού

29. Σημειώνοντας την ένδειξη από το Κράτος μέλος διάθεσης να αλλάξει τη νομοθεσία και να ορίσει την ηλικία της ενηλικίωσης ενιαία στα 18 χρόνια, και σημειώνοντας την Ειδική Επιτροπή που έχει οριστεί για το ζήτημα αυτό, η Επιτροπή ανησυχεί:

α) Για τις ασυνέπειες στους ορισμούς του παιδιού στη νομοθεσία του Κράτους μέλους, περιλαμβανομένου ότι στον αστικό κώδικα ανήλικος είναι άτομο που δεν έχει κλείσει τα 18, ενώ στον ποινικό κώδικα ανήλικος είναι άτομο που δεν έχει κλείσει τα 17.

β) Ότι η εσωτερική νομοθεσία επιτρέπει τη στρατολόγηση από τις ένοπλες δυνάμεις παιδιών ηλικίας 17 ετών.

30. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να καταστήσει σαφή την ηλικία της ενηλικίωσης, και ιδιαίτερα σε σχέση με τον ποινικό κώδικα και τη διεθνή πρακτική που προβλέπει τα πρότυπα για τη δικαιοσύνη ανηλίκων να καλύπτουν παιδιά ηλικίας μέχρι 18 ετών.

β) Να αυξήσει, στα πλαίσια των προνοιών του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την συμμετοχή παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις που υπογράφτηκε από το Κράτος μέλος το Σεπτέμβριο του 2000, τη ελάχιστο όριο ηλικίας στο οποίο άτομα μπορούν να στρατολογηθούν στις ένοπλες δυνάμεις τουλάχιστον στην ηλικία των 18 ετών.

Δ3. Γενικές αρχές

31. Η Επιτροπή ανησυχεί ότι οι αρχές για μη διάκριση (άρθρο 2 της Σύμβασης), για το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3) και για το σεβασμό των απόψεων του παιδιού (άρθρο 12) δεν αντικατοπτρίζονται πλήρως στη νομοθεσία και τις διοικητικές και δικαστικές αποφάσεις του Κράτους μέλους, καθώς επίσης και στις πολιτικές και τα προγράμματα που σχετίζονται με τα παιδιά.

32. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενσωματώσει κατάλληλα τις γενικές αρχές της Σύμβασης, ιδιαίτερα τις πρόνοιες των άρθρων 2, 3 και 12, σε όλη τη σχετική νομοθεσία που αφορά τα παιδιά και να τις εφαρμόσει σε όλες τις πολιτικές, δικαστικές και διοικητικές αποφάσεις, καθώς επίσης και σε σχέδια, προγράμματα και υπηρεσίες που έχουν αντίκτυπο στα παιδιά.

β) Να χρησιμοποιήσει αυτές τις διατάξεις στην καθοδήγηση του σχεδιασμού και της δημιουργίας πολιτικών σε κάθε επίπεδο, καθώς επίσης και της δράσης που αναλαμβάνουν κοινωνικοί φορείς, φορείς υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και ποινικοί και άλλοι φορείς.

Μη διάκριση

33. Ενώ σημειώνει τη νομοθεσία του Κράτους μέλους κατά της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας, η Επιτροπή εξακολουθεί να ανησυχεί βαθύτατα:

α) Για τις διακρίσεις, περιλαμβανομένων κάποιων κοινωνικών διακρίσεων και περιπτώσεων ξενοφοβίας σε βάρος, μεταξύ άλλων, παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες στο Κράτος μέλος.

β) Για το γεγονός ότι η εσωτερική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει απαγόρευση των διακρίσεων για λόγους αναπηρίας.

34. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει επειγόντως τις προσπάθειές του ώστε να βάλει ένα τέλος σε όλες τις μορφές διακρίσεων που επηρεάζουν τα παιδιά, όπως προβλέπεται από το άρθρο 2 της Σύμβασης, περιλαμβανομένων και μέσω της ενίσχυσης της υλοποίησης των νόμων για τη μη διάκριση και ευκαιριών για τα παιδιά και τους γονείς τους, θύματα διακρίσεων να καταφεύγουν στην προστασία της δικαιοσύνης.

β) Να τροποποιήσει την εσωτερική νομοθεσία ώστε να διασφαλίσει την απαγόρευση των διακρίσεων για λόγους αναπηρίας.

γ) Να εφαρμόσει μέτρα ώστε να διασφαλίσει ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες, όπως εκπαίδευση και υγεία, κοινωνική πρόνοια και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες, για όλα τα παιδιά χωρίς διαφοροποίηση, περιλαμβανομένων των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες.

δ) Να εισαγάγει εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για την ανεκτικότητα και το σεβασμό του άλλου.

35. Η Επιτροπή ζητά να περιληφθούν, στην επόμενη περιοδική έκθεση, συγκεκριμένες πληροφορίες για τα μέτρα και προγράμματα τα σχετικά με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που ανέλαβε το Κράτος μέλος στη συνέχεια της Διακήρυξης και του Προγράμματος Δράσης που υιοθετήθηκαν από την Παγκόσμια Σύνοδο του 2001 Κατά του Ρατσισμού, των Φυλετικών Διακρίσεων, της Ξενοφοβίας και της Συναφούς Μισαλλοδοξίας και λαμβάνοντας υπόψη το Γενικό Σχόλο Νο. 1 για το άρθρο 29(1) της Σύμβασης (στόχοι της εκπαίδευσης).

Ζωή, επιβίωση και ανάπτυξη

36. Η Επιτροπή ανησυχεί:

α) Για τον πολύ υψηλό βαθμό ατυχημάτων, ειδικά τροχαίων ατυχημάτων και κατ’ οίκον ατυχημάτων δηλητηρίασης, των οποίων τα παιδιά είναι θύματα στο Κράτος μέλος.

β) Για τα πολύ άσχημα στατιστικά δεδομένα για την εκπαίδευση και την υγεία που αφορούν τα παιδιά από τις κοινότητες των Ρομά.

37. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να πάρει μέτρα ώστε:

α) Να δράσει προληπτικά για τα τροχαία ατυχήματα και κατ’ οίκον ατυχήματα δηλητηρίασης που αφορούν παιδιά.

β) Να βελτιώσει το σεβασμό για τα δικαιώματα ζωής, επιβίωσης και ανάπτυξης των παιδιών Ρομά, και μέσω προληπτικών δράσεων εκ μέρους των αρμόδιων αρχών.

Σεβασμός για τις απόψεις του παιδιού

38. Η Επιτροπή ανησυχεί ότι οι απόψεις των παιδιών δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη στο πλαίσιο των δικαστικών και διοικητικών αποφάσεων, όπως και στα πλαίσια διαδικασιών για την επιμέλεια των παιδιών που ακολουθούν το χωρισμό των γονέων και των αποφάσεων για την τοποθέτηση ενός παιδιού σε ένα κρατικό ίδρυμα, ανάδοχη οικογένεια ή για άλλου είδους εναλλακτικής φροντίδας. Η Επιτροπή επίσης ανησυχεί ότι η Βουλή των Εφήβων δεν αντιπροσωπεύει τις απόψεις ενός αρκετά ευρέως φάσματος παιδιών στο Κράτος μέλος.

39. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει τις προσπάθειές του, περιλαμβανομένων των νομοθετικών, ώστε να διασφαλίσει ότι οι απόψεις των παιδιών ακούγονται και λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις δικαστικές, διοικητικές και άλλες αποφάσεις που τα επηρεάζουν και ανάλογα με την ηλικία και ωριμότητα του παιδιού.

β) Να διασφαλίσει ότι το η Βουλή των Εφήβων είναι αντιπροσωπευτική όλων των τμημάτων του παιδικού πληθυσμού του Κράτους μέλους, περιλαμβανομένων των παιδιών από διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες.

Δ4. Πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες

Δικαίωμα σε όνομα και ταυτότητα

40. Η Επιτροπή ανησυχεί:

α) Ότι το δικαίωμα μερικών παιδιών, και ιδιαίτερα παιδιών μελών κάποιων διαφορετικών εθνοτικών, θρησκευτικών, γλωσσικών και πολιτισμικών ομάδων όπως είναι οι Ρομά, στη ληξιαρχική καταγραφή της γέννησής τους δεν είναι σεβαστό ως αποτέλεσμα έλλειψης πληροφοριών για τις διαδικασίες καταγραφής γεννήσεων, ελλείψεως νομικής αντιπροσώπευσης για μερικές ομάδες του πληθυσμού και ελλείψεως επαρκώς αποκεντρωμένων υπηρεσιών.

β) Ότι άτομα που μιλούν μία γλώσσα άλλη από την ελληνική, περιλαμβανόμενων των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, δυσκολεύονται να δώσουν ονόματα στα παιδιά τους στη μητρική τους γλώσσα.

41. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να διασφαλίσει:

α) Ότι όλα τα παιδιά καταγράφονται κατά τη γέννησή τους, και μέσω της βελτίωσης της παροχής πληροφοριών για, και της ευκολότερης πρόσβασης στα ληξιαρχεία.

β) Ότι όλα τα παιδιά δύνανται να καταγράφονται και να χρησιμοποιούν τα πλήρη αρχικά ονόματά τους όπως αυτά επιλέγονται από τα ίδια, τους γονείς τους ή άλλο νόμιμο κηδεμόνα.

Βία και κακομεταχείριση

42. Η Επιτροπή ανησυχεί ότι:

α) Όπως αναφέρεται στην έκθεση του Κράτους μέλους, ένα ποσοστό περίπου 60% των γονέων επιβάλλουν σωματική τιμωρία στα παιδιά.

β) Αν και η σωματική ποινή στα σχολεία απαγορεύεται από το νόμο, δεν απαγορεύεται μέσα στην οικογένεια.

43. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να απαγορεύσει με νόμο όλες τις μορφές βίας ενάντια στα παιδιά, περιλαμβανομένης της σωματικής τιμωρίας, σε όλα τις περιπτώσεις, περιλαμβανομένου και μέσα στην οικογένεια.

β) Να αναλάβει εκστρατείες εκπαίδευσης και ενημέρωσης ώστε να πληροφορήσει, μεταξύ άλλων, δασκάλους, γονείς, ιατρικό προσωπικό και στελέχη διωκτικών αρχών για τη βλάβη που προκαλεί η βία, περιλαμβανομένης της σωματικής τιμωρίας, και για τις εναλλακτικές μη βίαιες μορφές διαπαιδαγώγησης των παιδιών.

Θρησκευτική ελευθερία

44. Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της για αναφορές για διοικητικές και κοινωνικές πιέσεις που ασκούνται σε παιδιά που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες, περιλαμβανομένης, για παράδειγμα, της απαίτησης το απολυτήριο λυκείου ενός μαθητή να αναφέρει, όταν αυτή είναι η περίπτωση, ότι ένας μαθητής δεν ανήκει στην Ελληνική Ορθόδοξη θρησκεία.

45. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος να διασφαλίσει ότι η θρησκευτική ταυτότητα ενός παιδιού, ή η έλλειψη αυτής, για κανένα λόγο δεν εμποδίζει το σεβασμό των δικαιωμάτων του παιδιού, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων για μη διάκριση και προστασία προσωπικών δεδομένων, για παράδειγμα στο πλαίσιο των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στα πιστοποιητικά αποφοίτησης σχολείου.

Πρόσβαση σε πληροφορίες

46. Η Επιτροπή ανησυχεί ότι τα παιδιά και οι οικογένειές τους που δεν μιλούν, διαβάζουν ή γράφουν άνετα τα Ελληνικά, και παιδιά από κάποιες απομονωμένες περιοχές του Κράτους μέλους, και από μερικές διαφορετικές εθνοτικές, θρησκευτικές, γλωσσικές ή πολιτισμικές ομάδες, δεν έχουν πάντα κατάλληλη πρόσβαση σε πληροφορίες αναφορικά, για παράδειγμα, με τη κοινωνική πρόνοια ή τη νομική βοήθεια, και σε πληροφορίες που αντικατοπτρίζουν την πολυπολιτισμική φύση του Κράτους μέλους. Η Επιτροπή ανησυχεί επίσης ότι μερικές επιζήμιες πληροφορίες, κυρίως μέσω του διαδικτύου, παραμένουν εύκολα προσβάσιμες σε παιδιά.

47. Η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να κάνει επιπρόσθετες προσπάθειες ώστε να διασφαλίσει ότι όλα τα παιδιά και οι οικογένειές τους έχουν πρόσβαση σε ουσιαστικές πληροφορίες που αφορούν τα δικαιώματά τους, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε απομονωμένες ομάδες και αυτές που δεν επικοινωνούν εύκολα στα Ελληνικά.

β) Να προωθήσει την ανάπτυξη και διαθεσιμότητα, περιλαμβανομένου και μέσω του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης, μίας ευρείας ποικιλίας πληροφοριών, που να αντικατοπτρίζει την πολιτισμική διαφοροποίηση του πληθυσμού του Κράτους μέλους.

γ) Να πάρει περαιτέρω μέτρα ως προς την προστασία των παιδιών από επιζήμιες πληροφορίες, περιλαμβανομένων αυτών στο διαδίκτυο.

Δ5. Οικογενειακό περιβάλλον και εναλλακτική μέριμνα

Βοήθεια σε γονείς

48. Η Επιτροπή ανησυχεί:

α) Για το υψηλό ποσοστό ατόμων (19,5%) που υπολογίζεται ότι ζουν κάτω από το κατώτερο όριο φτώχειας και για το ότι, από αυτή την άποψη, τα δικαιώματα μερικών παιδιών, περιλαμβανομένου και για ένα οικογενειακό περιβάλλον, ενδέχεται να παραβιάζονται.

β) Ότι το σύστημα χρηματικών «επιδομάτων», που παρέχονται από το Κράτος για να βοηθήσει στη μέριμνα των παιδιών σε ειδικές καταστάσεις όπως είναι το χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, δεν παρέχονται στα ίδια τα παιδιά αλλά μάλλον στις μητέρες, ασχέτως αν φροντίζουν τα παιδιά τους.

γ) Ότι το ποσό αυτών των χρηματικών επιδομάτων είναι υπερβολικά χαμηλό και, επιπρόσθετα, ότι πολλές οικογένειες Ρομά δεν λαμβάνουν καθόλου αυτά τα επιδόματα.

49. Υπό το φως του άρθρου 18, η Επιτροπή συνιστά στο Κράτος μέλος:

α) Να ενισχύσει τις προσπάθειές του για προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών για ένα οικογενειακό περιβάλλον, περιλαμβανομένου μέσω της μείωσης του αριθμού των ατόμων που ζουν στη φτώχεια και μέσω τ