Nομοσχέδιο για τη δίκαιη δίκη (άνοιξη 2012)

Τα  κύρια σημεία που μας ενδιαφέρουν  είναι τα εξής :

1. Η έκδοση συναινετικού διαζυγίου συντομεύει θεαματικά γιατί θα ολοκληρώνεται σε μία και μόνη συζήτηση ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου αντί για δύο και γιατί θα απαιτούνται έξι μήνες γάμου αντί για δώδεκα. Επιπλέον, χρειάζεται οι σύζυγοι με τους δικηγόρους τους να υπογράφουν δύο ιδιωτικά συμφωνητικά που, ένα για τις σχέσεις των συζύγων και ένα για την επιμέλεια – επικοινωνία – διατροφή των ανηλίκων τέκνων. Τα συμφωνητικά θα επικυρώνονται από το Δικαστήριο και θ’ αποτελούν τίτλο εκτελεστό όπως και η δικαστική απόφαση. Συνεπώς το ήδη γνωστό σε όλους Σύμφωνο Κοινής Επιμέλειας που έχει  συνταχθεί και παρουσιασθεί τον Ιούνιο 2010   θα έχει  πλέον (με την κατάθεσή του στο Δικαστήριο σε συζήτηση συναινετικού διαζυγίου) την ισχύ δικαστικής απόφασης. Οι συντάκτες του Συμφώνου Κοινής Επιμέλειας θα προτείνουν την νέα του έκδοση για να ενσωματώσουν σ’ αυτό τις τροποποιήσεις του νέου νόμου.
2. Η διαδικασία  των ασφαλιστικών μέτρων συντομεύει θεαματικά. Οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων θα εκδίδονται υποχρεωτικά εντός 48 ωρών μετά τη συζήτηση ή το αργότερο εντός τριάντα ημερών. Εξάλλου η προσωρινή διαταγή προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός δύο ημερών από την υποβολή της αιτήσεως και δεν είναι απαραίτητη η παρουσία του άλλου διαδίκου εκτός αν κρίνει αντίθετα το δικαστήριο.  Με τις συνθήκες αυτές φρονούμε ότι δεν είναι δυνατή η ανάθεση επιμέλειας σε έναν από τους γονείς με προσωρινή διαταγή χωρίς κλήτευση των διαδίκων και συνεπώς πρέπει το Δικαστήριο με την προσωρινή διαταγή να διατηρήσει την από κοινού άσκηση της επιμέλειας των ανηλίκων έως την συζήτηση στο ακροατήριο, ρυθμίζοντας μόνο τα επείγοντα θέματα με προσωρινή διαταγή.
3. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης ο θεσμός της Δικαστικής Μεσολάβησης που αντίθετα με την Διαμεσολάβηση από δικηγόρο επιτρέπεται σε όλες τις διαφορές του Οικογενειακού Δικαίου. Αυτή θα διεξάγεται από μεσολαβητή Δικαστή διορισμένο από το Πρωτοδικείο με παρουσία των πληρεξουσίων δικηγόρων και των διαδίκων. Δίδεται ένα εργαλείο αποτελεσματικής,  γρήγορης επίλυσης των διαφορών, χωρίς νικητή και νικημένο γονιό, το οποίο όμως προϋποθέτει ώριμους και όχι στρεψόδικους γονείς.

Οι εξελίξεις αυτές δικαιώνουν τις προτάσεις μας για λιγότερες δίκες, για  δεσμευτική ισχύ των ιδιωτικών συμφωνητικών και μάλιστα του Συμφώνου Κοινής Επιμέλειας για την διατήρηση της από κοινού άσκησης της επιμέλειας στη διάσταση και το διαζύγιο και εκτός γάμου.

Κατ’ αρχάς φαίνεται ότι οι νέες ρυθμίσεις στο οικογενειακό δίκαιο επιταχύνουν τη διευθέτηση των οικογενειακών διαφορών.

Αθήνα 7 Μαρτίου 2012