ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ – ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Α. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ
Α1 . Να γίνει υποχρεωτική εκ του νόμου η κοινή επιμέλεια παιδιών στη διάσταση / διαζύγιο / εκτός γάμου, σύμφωνα με το κοινοτικό πρότυπο.
Η Ελληνική Δημοκρατία λέει ψευδώς στα διεθνή όργανα ελέγχου (όπως έλεγε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι 5 %) ότι η νομολογία έχει επιβάλει την κοινή γονική μέριμνα για τα παιδιά που οι γονείς τους ζουν σε διάσταση / διαζύγιο / εκτός γάμου.
Το αληθές είναι ότι τα παιδιά αυτά στην Ελλάδα μεγαλώνουν μόνο με την μητέρα τους σε περισσότερο από 90 % των περιπτώσεων με μηχανισμό που έχει εγκαθιδρύσει η νομολογία.
Με τον τρόπο αυτό η Ελληνική Δημοκρατία αποκρύπτει το ότι διατηρεί το σύστημα της αποκλειστικής επιμέλειας, πράγμα που πετυχαίνει με τους ακόλουθους τρόπους :
(α) αναντιστοιχία των ελληνικών και διεθνών νομικών όρων
Στην Ελλάδα αντίθετα με τα όσα ισχύουν διεθνώς έχουμε τρεις έννοιες :
γονική μέριμνα = η διαχείριση της περιουσίας του τέκνου, η εκπροσώπηση του παιδιού προς τρίτους, η επιμέλεια.
επιμέλεια = κάθε ανατεθειμένη ευθύνη ιδίως η ανατροφή, μόρφωση, εκπαίδευση, επίβλεψη, φροντίδα του προσώπου και επιλογή τόπου διαμονής του παιδιού.
φροντίδα του προσώπου = η καθημερινότητα του παιδιού.
Διεθνώς γνωρίζουμε δύο όρους : parental authority και custody / autorite parentale και garde d’enfant.
Για την πραγματική αντιστοιχία των όρων πρέπει οι ελληνικοί όροι γονική μέριμνα και επιμέλεια (ενωμένοι και οι δύο) να μεταφράζονται parental authority ή parental responsibility και ο ελληνικός όρος φροντίδα του προσώπου να μεταφράζεται custody.
(β) ψευδείς αναφορές στα διεθνή όργανα
Καλυμμένη πίσω από την τριχοτόμηση των όρων, η Ελληνική Δημοκρατία με τις περιοδικές εκθέσεις της στην επιτροπή του ΟΗΕ για την εφαρμογή της Δ.Σ.Δ.Π. αναφέρει ψευδώς προς τα διεθνή όργανα ελέγχου ότι τα ελληνικά δικαστήρια σε περίπτωση διαζυγίου διατηρούν κοινή την γονική μέριμνα.
Λόγω της σύγχυσης των όρων, δίδεται η εντύπωση ότι διατηρείται κοινή η επιμέλεια γιατί δεν αναφέρουν ότι στην πράξη, δυνάμει της κοινής γονικής μέριμνας, οι γονείς στην περίπτωση διάστασης / διαζυγίου το μόνο που μπορούν να κάνουν από κοινού είναι να πωλήσουν ένα ακίνητο του παιδιού ή να ανοίξουν για λογαριασμό του παιδιού μία δίκη εναντίον ενός τρίτου.
Κατά τον τρόπο αυτό παραλείπει η Ελληνική Δημοκρατία ν ‘αναφέρει το πιο σημαντικό, ότι κατά κανόνα τα Δικαστήρια αφαιρούν την επιμέλεια και τη φροντίδα του προσώπου από την γονική μέριμνα και την αναθέτουν αποκλειστικά σε ένα γονέα, (κατά κανόνα στην μητέρα).
Με τον μηχανισμό αυτό η μητέρα κατά κανόνα παίρνει κάθε απόφαση για την ζωή του παιδιού και μόνο αυτή ασχολείται με την καθημερινή φροντίδα του παιδιού ακόμα και αν ο άλλος γονέας μπορεί και επιθυμεί να συμμετέχει στην ανατροφή του παιδιού. Έτσι αποκλείεται ένας από τους γονείς από την ανατροφή του παιδιού.
(γ) Εθνική νομολογία που αποκλίνει από την διεθνή
Οι διεθνείς συμβάσεις, κατά το Σύνταγμα της Ελλάδος, είναι η ανώτατη πηγή δικαίου. Η Ελληνική Δημοκρατία έχει κυρώσει όλες τις διεθνείς συμβάσεις που προβλέπουν την από κοινού ανατροφή των παιδιών.
Ο νόμος, η αμέσως κατώτερη πηγή δικαίου δεν έχει διατάξεις αμέσου εφαρμογής των ρυθμίσεων που προβλέπουν οι διεθνείς συμβάσεις για το παιδί αλλά, παρ’ όλ’ αυτά, έχει διατάξεις οι οποίες εάν εφαρμόζοντο θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην από κοινού ανατροφή του παιδιού.
Ο ανασχετικός παράγων της οπισθοδρόμησης είναι κατά κύριο λόγο η νομολογία των Δικαστηρίων. Διεθνώς η νομολογία είναι παράγων προαγωγής του δικαίου. Στην Ελλάδα είναι παράγων οπισθοδρόμησης
Ορισμένα παραδείγματα :
(1) Ο όρος του διεθνούς δικαίου “συμφέρον του τέκνου” αντί να παίρνει στα ελληνικά δικαστήρια το ερμηνευτικό περιεχόμενο που έχει διεθνώς, ερμηνεύεται – παράδοξα – ότι δήθεν συμφέρον του παιδιού είναι να μεγαλώνει σε κάθε περίπτωση μόνο με την μητέρα του (θεωρία της βρεφικής προσκόλλησης) ακόμα και αν το παιδί είναι 17 ετών….
(2) Τα δικαστήρια αρνούνται να εξετάσουν την νομολογία των διεθνών οργάνων αλλά και κάθε ισχυρισμό περί του ότι η νομολογία τους είναι αντίθετη με το διεθνές δίκαιο προστασίας του παιδιού. Η σιωπή του δικαστού και η αρνησιδικία είναι η μόνη απάντηση σε κάθε τέτοιο ισχυρισμό. Όπου δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά το Δικαστήριο, ο έλεγχος της συμβατότητας με τις συνθήκες εξαντλείται στην φράση “δεν υπάρχει παραβίαση της συνθήκης”.
Πέραν αυτού, πρέπει να υπογραφεί, να κυρωθεί και να ισχύσει το όλως πρόσφατο Νέο Προαιρετικό Πρωτόκολλο στην Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του παιδιού, η οποία εισάγει την διαδικασία υποβολής παραπόνων στα όργανα του ΟΗΕ από το ίδιο το παιδί για παραβίαση δικαιωμάτων του.
Προτείνουμε την άμεσο νομοθετική εισαγωγή ως κανόνα της κοινής επιμέλειας και της εναλλασσόμενης κατοικίας και με τους δύο γονείς των παιδιών των οποίων οι γονείς τους ζουν σε διάσταση ή σε διαζύγιο ή εκτός γάμου.
Α2. Να γίνει υποχρεωτική η ενεργός συμμετοχή στην ανατροφή του παιδιού και των δύο γονέων.
Η συμμετοχή του γονέα παιδιού σε διάσταση / διαζύγιο / εκτός γάμου στην ανατροφή του παιδιού είναι στις μέρες μας ακόμα στη διακριτική ευχέρεια και όχι υποχρέωση του γονέα.
Πρέπει να γίνει υποχρέωση η ενεργός συμμετοχή κάθε γονέα στην ανατροφή του παιδιού.
Στην περίπτωση άρνησής ή αδιαφορίας να υφίσταται συνέπειες με την καταβολή α) αυξημένης διατροφής και β) τέλους υπέρ του δημοσίου για την υποστήριξη της κοινωνικής πολιτικής για τα παιδιά (παιδικοί σταθμοί, συμβουλευτικοί σταθμοί, σχολεία, κέντρα ψυχικής Υγείας, ΚΕΔΔΥ πρώην ΚΔΑΥ)
Το ίδιο για την επικοινωνία, η οποία πρέπει ν’ αναχθεί σε υποχρέωση του γονέα που δεν έχει επιμέλεια και η παράβασή της ή παρακώλυση της να επιφέρει την επιβολή τέλους σε βάρος του υπαίτιου γονέα και υπέρ του δημοσίου για την υποστήριξη της κοινωνικής πολιτικής για τα παιδιά (παιδικοί σταθμοί, συμβουλευτικοί σταθμοί, σχολεία, κέντρα ψυχικής Υγείας, ΚΕΔΔΥ πρώην ΚΔΑΥ)
Ότι ισχύει για τον γονέα που αδιαφορεί προτείνουμε να ισχύσει ως διοικητική κύρωση και για τον γονέα που εμποδίζει την ενεργό συμμετοχή του άλλου που επιθυμεί να συμμετέχει και εμποδίζεται.
Προτείνουμε να αναχθεί σε υποχρέωση η ενεργός συμμετοχή κάθε γονέα στην ανατροφή του παιδιού καθώς και η επικοινωνία όταν δεν συγκατοικεί με το παιδί.
Β . ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ
Β1. Τροποποίηση ώστε να γίνονται λιγότερες δίκες που αφορούν παιδιά με άμεσες και αποτελεσματικές διαδικασίες.
(α) υποκατάσταση αρμοδίου δικαστηρίου
Σήμερα το διαζύγιο και η επιμέλεια εκδικάζονται στο Μονομελές Πρωτοδικείο.
Όμως, η κρίσιμη δίκη, αυτή με την οποία αφαιρείται η επιμέλεια από την γονική μέριμνα και καθορίζεται η ζωή του παιδιού είναι η δίκη ασφαλιστικών μέτρων, χωρίς πρακτικά, χωρίς δικονομικές εγγυήσεις, χωρίς προτάσεις, χωρίς έγγραφα χωρίς εκθέσεις.
(β) πολλαπλές δίκες
Για το ίδιο ζήτημα, αυτό της επιμέλειας παιδιών δεν αρκεί μια δίκη αλλά γίνονται τρεις δίκες : Μία για την έκδοση προσωρινής διαταγής (η πιο κρίσιμη και καθοριστική της συνέχειας), μία για την λήψη ασφαλιστικών μέτρων και μία για την τακτική αγωγή η οποία ενδεχομένως αχθεί στο Εφετείο.
Συνήθως αλλά όχι πάντα σωρεύεται και η δίκη επικοινωνίας και διατροφής των τέκνων.
Παράλληλα σωρεύεται ή ανοίγεται παράλληλη δίκη για το διαζύγιο και για τα οικονομικά των συζύγων στην περίπτωση αντιδικίας.
Προτείνουμε να γίνεται μία αγωγή διαζυγίου / επιμέλειας / τύχης οικογενειακής στέγης στο Πολυμελές με υποχρεωτική την λήψη προσωρινής διαταγής ασφαλιστικών μέτρων ταυτόχρονα με την κατάθεση.
Προτείνουμε στην προσωρινή διαταγή και όταν δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων να καθορίζεται υποχρεωτικά (α) η διατήρηση της κοινής επιμέλειας και φροντίδας του προσώπου του παιδιού με προσωρινό καθορισμό του ποσού για την διατροφή του παιδιού και το ποσοστό συμμετοχής του κάθε γονέα σ’αυτή, (β) ως τόπος κατοικίας του παιδιού ο τόπος της τελευταίας κοινής συζυγικής κατοικίας, (γ) ότι μέσα στον τόπο κατοικίας το παιδί θα διαμένει εξίσου και στα δύο σπίτια των δύο γονέων που θα το φροντίζουν εναλλάξ αρχίζοντας από τον γονέα που κατά τη στιγμή της συζήτησης της προσωρινής διαταγής έχει το παιδί στο σπίτι του, (δ) ότι κατά το διάστημα που ένας γονέας φροντίζει το παιδί στο σπίτι του ο άλλος γονέας μπορεί να επικοινωνεί ελεύθερα τηλεφωνικά μαζί του και να το βλέπει τουλάχιστον δύο ώρες κάθε ημέρα, (ε) να διατάσσεται η διεξαγωγή κοινωνικής έρευνας των συνθηκών και περιβάλλοντος και των δύο γονέων από την δικαστική κοινωνική υπηρεσία κατά τα κατωτέρω και έως την σύστασή τους από πραγματογνώμονα κοινωνικό λειτουργό, (στ) να διατάσσεται (ενδεχομένως) η πραγματογνωμοσύνη από παιδοψυχολόγο/ παιδοψυχιάτρο – πραγματογνώμονα, (ζ) να ορίζεται τρίτος ουδέτερος δικηγόρος – πιστοποιημένος διαμεσολαβητής με καθήκοντα αυτά που προβλέπονται από τον νόμο περί διαμεσολάβησης (η) στην περίπτωση όπου ο ένας γονέας κατηγορεί τον άλλο για άδικες πράξεις σε βάρος του παιδιού να διορίζεται τρίτος δικηγόρος που θα παρίσταται προσωρινά για λογαριασμό του παιδιού (θ) Στην περίπτωση ακρόασης του παιδιού από τον δικαστή να είναι παρόντες και οι δύο γονείς εκπροσωπούμενοι από τεχνικούς συμβούλους (παιδοψυχολόγο – παιδοψυχίατρο) που θα διορίζονται από τους γονείς εφόσον το επιθυμούν.
Η συζήτηση της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων θα λαμβάνει χώρα μόνο εφόσον έχουν ολοκληρωθεί όλα τα ανωτέρω.
Β2. Να καταρτίζεται κατ’ έτος από δημόσια αρχή πίνακας διατροφών τέκνου και μόνο όσοι γονείς έχουν έχουν λόγους απόκλισης να μπορούν να προσφύγουν στα Δικαστήρια για να κρίνουν.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες σε άλλες χώρες εκπονούν πίνακα με κριτήρια την από κοινού ή την αποκλειστική ανάθεση της επιμέλειας, το χρόνο που το παιδί μένει με κάθε γονέα, τον αριθμό και την ηλικία των τέκνων, τις ηλικιακές τους ομάδες, τα εισοδήματα των γονέων και άλλες παραμέτρους.
Τέτοιο πίνακα πρέπει να καταρτίζει κατ’ έτος το Υπουργείο Οικονομικών.
Φυσικά όποιος γονιός διαφωνεί με το ποσό που του αναλογεί, θα μπορεί να προσφύγει στα Δικαστήρια αναπτύσσοντας και τους λόγους που επιβάλουν την απόκλιση από το προκαθορισμένο ποσό διατροφής.
Κατά τον τρόπο αυτό θα γίνονται λιγότερες και καλύτερης ποιότητας δίκες και θ’ αποσυμφορηθούν τα Δικαστήρια.
Προτείνουμε να τροποποιηθεί το σχετικό άρθρο περί δικών διατροφής και η προσφυγή στο Δικαστήριο να επιτρέπεται μόνο εάν αναπτυχθούν οι λόγοι απόκλισης από δημόσια καθορισμένο πίνακα διατροφών.
Β3. Σύσταση σώματος ελευθέρων επαγγελματιών κοινωνικών λειτουργών, άμισθων δημοσίων υπαλλήλων και δημιουργία μηχανισμών προστασίας του παιδιού.
(α) Έλλειψη μέσων αναγκαστικής εκτέλεσης αποφάσεων που αφορούν παιδιά.
Μέχρι το 1998 επιτρεπόταν η αναγκαστική εκτέλεση αποφάσεων που αφορούν παιδιά με δικαστικό επιμελητή. Έως τότε ο δικαστικός επιμελητής έκανε αφαίρεση των παιδιών όπως θα έκανε αφαίρεση και κάθε άλλου κινητού πράγματος.
Δικαιολογημένα καταργήθηκε η αναγκαστική εκτέλεση χωρίς όμως ν’ αντικατασταθεί από άλλο μηχανισμό εκτέλεσης αποφάσεων με αποτέλεσμα σήμερα να εκτελούνται οι αποφάσεις εάν και εφόσον η μητέρα το επιθυμεί.
Για μέσο εξαναγκασμού σε συμμόρφωση σήμερα έχουμε τις μηνύσεις για παράβαση των όρων της δικαστικής απόφασης και την υποβολή μήνυσης για κάθε φορά που δεν γίνεται η επικοινωνία. Η εκδίκαση αργεί και η νομολογία θεωρεί όλες τις παραβάσεις σαν μία πράξη η οποία επιφέρει (εάν επιφέρει) μία ποινή η οποία αρχικά επιβάλλεται με αναστολή και στην συνέχεια εξαγοράζεται.
Επιπλέον, αν και δεν χρειάζεται η εκπροσώπηση με δικηγόρο, εντούτοις για κάθε μήνυση απαιτείται παράβολο, σε καιρούς οικονομικής κρίσης …
(β) ανυπαρξία δικαστικών κοινωνικών υπηρεσιών
Επίσης προβλέφθηκε με τα άρθρα 49 επ. ν. 2447/1996 η σύσταση δικαστικών κοινωνικών υπηρεσιών που μέχρι σήμερα δεν έχει συσταθεί.
Έτσι τα δικαστήρια δικάζουν χωρίς τις συχνά αναγκαίες κοινωνικές και ψυχολογικές εκθέσεις για κρίσιμα ζητήματα σχετικά με τα παιδιά.
(γ) ανυπαρξία μηχανισμών προστασίας
Δεν υπάρχουν σήμερα μηχανισμοί προστασίας του παιδιού από κάθε μορφής κακοποίηση. Το χειρότερο όμως είναι ότι γίνεται χρήση υποκατάστατων μηχανισμών όπως ο εισαγγελέας ανηλίκων, οι τοπικές κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων και τα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα. Επιπλέον γίνεται χρήση μυστικών φακέλλων ή άλλων άτυπων διαδικασιών των οποίων δεν λαμβάνουν γνώση οι διάδικοι κατά παράβαση κάθε δικονομικού κανόνα.
Ο εισαγγελέας ανηλίκων έχει αρμοδιότητα να προστατεύει παιδιά που είναι εκτεθειμένα σε κίνδυνο π.χ. στα φανάρια ή είναι εγκαταλελειμμένα
Οι δημοτικές κοινωνικές υπηρεσίες έχουν σαν κύριο καθήκον την βοήθεια στο σπίτι ή την χορήγηση επιδομάτων.
Τα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα ασχολούνται κυρίως με τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
Όλες αυτές οι υπηρεσίες έχουν προβλεφθεί για άλλο σκοπό και κατά περίπτωση κάνουν μεγαλύτερο κακό προσπαθώντας να κάνουν καλό.
(δ) δήθεν “μυστικοί” φάκελλοι
Για την προστασία των ίδιων των υπαλλήλων των κοινωνικών υπηρεσιών από μηνύσεις και εντάσεις, παρερμηνεύοντας τους νόμους περί κοινωνικών υπηρεσιών, θεωρούνται όλες αυτές οι εκθέσεις “μυστικές”.
Μυστικές βέβαια από κάθε τρίτο, όχι όμως από τους γονείς οι οποίοι ασκούν για λογαριασμό των ανηλίκων την γονική μέριμνα που τους έχει ανατεθεί στην οποία περιλαμβάνεται η δικαστική εκπροσώπηση των ανηλίκων.
Ο εισαγγελέας ανηλίκων κρατάει στο αρχείο του αυτές τις δήθεν “μυστικές” εκθέσεις και τις διαβιβάσει υπηρεσιακά στον δικαστή χωρίς να λαμβάνουν γνώση οι διάδικοι.
Η διαδικασία αυτή είναι προφανώς παράνομη και για τον λόγο αυτό έχει καταδικαστεί η Ελλάδα τρεις φορές από το ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
(ε) έλλειψη χώρων οικογενειακής επικοινωνίας
Στην περίπτωση δυσχερειών στην επικοινωνία διατάσσεται ελλείψει άλλου χώρου από το Δικαστήριο να γίνεται η επικοινωνία στην κατοικία της μητέρας, πράγμα το οποίο πολλαπλασιάζει τις εντάσεις και ακυρώνει τον ρόλο του άλλου γονέα, οδηγεί το παιδί να βιώνει τις ενδεχόμενες εντάσεις των γονέων απ’ όποια πλευρά και αν προέρχονται.
Επειδή συχνά δεν πραγματοποιείται η επικοινωνία για τους πιο πάνω λόγους πρέπει να πιστοποιηθούν χώροι οικογενειακής επικοινωνίας ώστε να διεξάγεται αυτή σε οργανωμένους χώρους και με την στήριξη εξειδικευμένου προσωπικού εφόσον αυτό χρειαστεί.
Προτείνουμε την σύσταση σώματος ελευθέρων επαγγελματιών κοινωνικών λειτουργών, άμισθων δημοσίων υπαλλήλων, που ως αρμοδιότητά τους να έχουν την σύνταξη εκθέσεων και την επίβλεψη της εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων που αφορούν παιδιά.
Οι εκθέσεις θα διαβιβάζονται στο γραφείο δικαστικών κοινωνικών υπηρεσιών (και έως τότε στον εισαγγελέα ανηλίκων) το οποίο θα φροντίζει να τις διαβιβάζει περαιτέρω στον δικαστή και να ενημερώνει τους διαδίκους.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες κοινωνικοί λειτουργοί θα αμείβονται σύμφωνα με τον πίνακα αμοιβών από τον διάδικο που επισπεύδει. Η κατάθεση της έκθεσης προς τη δικαστική κοινωνική υπηρεσία θα συνοδεύεται με ειδικό παράβολο υπέρ δημοσίου. Έτσι θα χρηματοδοτείται από τους διάδικους η λειτουργία των δικαστικών κοινωνικών υπηρεσιών.
Οι διάδικοι γονείς να ενημερώνονται λαμβάνοντας αντίγραφο όλων των στοιχείων του φακέλου για να μπορούν να το σχολιάσουν ενώπιον του δικαστηρίου με τις προτάσεις τους.
Σε όλες τις προδικαστικές πράξεις πρέπει να επιτρέπεται ο διορισμός τεχνικού Συμβούλου της αντίστοιχης ειδικότητας ο οποίος όχι μόνο θα είναι παρών αλλά θα ενεργεί παράλληλα με τον πραγματογνώμονα συντάσσοντας ενδεχομένως και δική του σχετική έκθεση.
Στην περίπτωση αυτοπρόσωπης εξέτασης παιδιού από τον δικαστή να είναι παρόντες και οι δύο γονείς δια μέσου τεχνικών συμβούλων (παιδοψυχολόγου – παιδοψυχίατρου) που θα διορίζονται από τους γονείς εφόσον το επιθυμούν.
Προτείνουμε την ίδρυση δικτύου πιστοποιημένων χώρων οικογενειακής επικοινωνίας ώστε εάν υπάρχουν δυσχέρειες στην επικοινωνία να γίνεται αυτή με ασφάλεια για όλα τα μέλη της οικογένειας η επικοινωνία με την στήριξη εξειδικευμένου προσωπικού.
Β4. Να επιτρέπεται η αλλαγή του τόπου κατοικίας του παιδιού εντός ή εκτός επικράτειας με κριτήριο το δικό του συμφέρον και όχι τις επιθυμίες ή προσωπικές ανάγκες του γονέα που ασκεί μόνος την επιμέλεια.
Σήμερα όποιος γονιός ασκεί την επιμέλεια, ακόμα και δυνάμει προσωρινής διαταγής, μπορεί σύμφωνα με τον νόμο και την νομολογία να μεταφέρει με δική του απόφαση το παιδί σε οποιοδήποτε σημείο της επικράτειας ή του εξωτερικού ματαιώνοντας έτσι την επικοινωνία με τον άλλο γονέα ή καθιστώντας την ιδιαίτερα δυσχερής και δαπανηρή.
Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την μετακίνηση εντός της επικράτειας αλλά και στο εξωτερικό και αφορά πολύ μεγάλο αριθμό παιδιών.
Περαιτέρω σημασία αποκτά το ζήτημα λόγω του γεωμετρικά αυξανόμενου αριθμού παιδιών εκτός γάμου και παιδιών μεικτών γάμων.
Προτείνουμε το ταξείδι παιδιού στο εξωτερικό πρέπει να γίνεται μόνο με την σύμφωνη γνώμη και των δύο γονέων, ασχέτως ποιός έχει την επιμέλεια και το διαβατήριο να εκδίδεται πάντα με την σύμφωνη γνώμη και των δύο.
Προτείνουμε ο γονέας που αποφασίζει μονομερώς την αλλαγή του τόπου κατοικίας να φέρει το βάρος αποδείξεως ότι η αλλαγή είναι προς το υπέρτερο συμφέρον του παιδιού.
Στην περίπτωση αμφισβήτησης, η νόμιμη αλλαγή του τόπου κατοικίας να γίνεται μόνο με τελεσίδικη απόφαση, ενώ κάθε αλλαγή χωρίς απόφαση να θεωρείται προσωρινή.
Η έκδοση διαβατηρίου και το ταξείδι παιδιού στο εξωτερικό πρέπει να γίνεται πάντα με την σύμφωνη γνώμη και των δύο γονέων.
Β5. Τη σύσταση μηχανισμών στήριξης όταν υπάρχουν προβλήματα επικοινωνίας των γονέων μεταξύ τους στην διάσταση, στο διαζύγιο ως προς την ανατροφή του παιδιού.
Σήμερα, μία από τις μεγαλύτερες δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι τα προβλήματα στην επικοινωνία των γονέων μεταξύ τους.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων προτείνουμε να ενθαρρυνθεί η στήριξη με την σύσταση δημόσιων και ιδιωτικών διεπιστημονικών κέντρων στήριξης οικογενειακών σχέσεων και την χρήση των καταλλήλων τεχνικών που θα οδηγούν στην τήρηση κοινωνικού ιστορικού και εκθέσεων που θ’ αποστέλλονται στις υπό σύσταση δικαστικές κοινωνικές υπηρεσίες. (έως τότε στον εισαγγελέα ανηλίκων)
Πάντα θα είναι ανοικτή, για όσα ζητήματα επιτρέπεται, η διαμεσολάβηση με δικηγόρο διαμεσολαβητή, όταν ενεργοποιηθεί ο θεσμός.
Η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών στήριξης θα εξασφαλίσει την τήρηση κοινωνικού ιστορικού, τον περιορισμό και την καταγραφή των σημείων τριβής και την αποφυγή των δικών.
Για τις υπηρεσίες αυτές απαιτείται διοικητική δομή από δημόσιους, ιδιωτικούς ή μ.κ.ο. φορείς και διεπιστημονική προσέγγιση από κοινωνικούς λειτουργούς, συμβούλους, ψυχολόγους κ.α.
Προτείνουμε την ενθάρρυνση προσφυγής στην στήριξη και την διαμεσολάβηση.
Β6. Την λειτουργία υποστηρικτικών δομών της οικογένειας
Σήμερα τα κέντρα ενδοοικογενειακής βίας συνεχίζουν να λειτουργούν αποκλειστικά και μόνο σαν κέντρα κακοποιημένων γυναικών.
Σήμερα λειτουργούν δύο κρατικά κέντρα και πάρα πολλά ιδιωτικά που επιδοτούνται. Όλ’ αυτά ρητά αρνούνται να δεχθούν άντρες και παιδιά, παρότι δηλώνουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Ο νόμος για την απαγόρευση της ενδοοικογενειακής βίας απαγορεύει κάθε μορφή βίας ακόμα και την ψυχολογική. Έτσι τα κέντρα αυτά πρέπει να υποστηρίζουν και παιδιά θύματα γυναικών που με πρόθεση δεν εκτελούν δικαστικές αποφάσεις επικοινωνίας καθώς και παιδιά θύματα ψευδών κατηγοριών μεταξύ των γονέων (π.χ. για σεξουαλική κακοποίηση) στα πλαίσια συγκρουσιακών διαζυγίων.
Προτείνουμε τα κέντρα ενδοοικογενειακής βίας να δέχονται άντρες γυναίκες και παιδιά και να αντιμετωπίζουν / υποστηρίζουν οποιοδήποτε περιστατικό βίας, δηλαδή σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική.
Τα κέντρα που συντηρούν το έμφυλο μίσος πρέπει να παύσουν άμεσα να επιδοτούνται (αυτά που υποστηρίζουν άτομα μόνο του ενός φύλου)
Εναλλακτικά προτείνουμε να ιδρυθούν κέντρα υποστήριξης της οικογένειας από φορείς (μκο, ιδιώτες, δημόσιο) με την εποπτεία (όχι την χρηματοδότηση) του υπουργείου δικαιοσύνης.
Β7. Σύσταση μητρώου θυτών ανήλικων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Οι συμπεριφορές σε βάρος ανηλίκων συνήθως είναι επαναλαμβανόμενες αλλά λόγω της πλημμελούς οργάνωσης των δικαστικών υπηρεσιών κανείς δεν τις γνωρίζει.
Οι κακοποιητικές συμπεριφορές μπορεί να είναι κάθε μορφής, σωματικού, σεξουαλικού ή ψυχολογικού περιεχομένου. Στην τελευταία περίπτωση είναι ακόμα περισσότερο αναγκαία η παρακολούθηση μια και δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια για να διαπιστωθούν.
Προτείνουμε να συσταθεί ένας ”ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ” θυτών ανηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αποκλειστικά προς χρήση των συσταθησόμενων δικαστικών κοινωνικών υπηρεσιών. (και έως τότε του εισαγγελέα ανηλίκων).
Κάθε αναφορά σε κάθε δικόγραφο για άδικο πράξη ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος ανηλίκου, κάθε μορφής, θα καταχωρείται ώστε να μπορεί μελλοντικά να συσχετιστεί από την πλευρά του θύματος και να παρακολουθηθεί η εξέλιξη της υπόθεσης από τις αρμόδιες δικαστικές κοινωνικές υπηρεσίες και έως τότε από την εισαγγελία ανηλίκων.
Η χρηματοδότηση και αυτής της υπηρεσίας μπορεί να γίνει από παράβολο που θα καταθέτουν οι γονείς στα πλαίσια δικών για οικογενειακές διαφορές.
Η υπηρεσία αυτή δεν θα βαρύνει καθόλου τον κρατικό προϋπολογισμό. Αντίθετα, πιστεύουμε ότι έτσι θα αυξηθούν τα έσοδα του Υπουργείου , θα επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης ενώ θα παραχθούν αναγκαίες- χρήσιμες για τα παιδιά θέσεις εργασίας και οι απαραίτητοι μηχανισμοί προστασίας των παιδιών.
Β8. Δημιουργία χώρων οικογενειακής επικοινωνίας, όπως νηπιαγωγεία και παιδικοί σταθμοί, στους οποίους θα μπορεί να γίνεται η επικοινωνία ακόμα και νεογέννητων βρεφών με συνθήκες προστασίας του παιδιού.
Ελλείψει κατάλληλων υποστηρικτικών μηχανισμών, σε περιπτώσεις βρεφών και μικρών παιδιών ή σε περιπτώσεις που για κάποιο λόγο δεν θέλει το Δικαστήριο ν’ αφήσει τον πατέρα μόνο με το παιδί (ψευδείς ή αληθείς κατηγορίες, ψυχική νόσος κα), διατάσσει το Δικαστήριο να γίνεται η επικοινωνία στην κατοικία της μητέρας με την παρουσία της ιδίας ως «τρίτου προσώπου». Σε ακραίες περιπτώσεις διατάσσεται η παρουσία «δευτέρου τρίτου προσώπου».
Συνήθως η «κατοικία της μητέρας» οδηγεί τελικά σε διακοπή της επικοινωνίας είτε γιατί έτσι ακυρώνεται ο ρόλος του πατέρα από την παρουσία της μητέρας είτε γιατί δημιουργούνται αθέλητα ή ηθελημένα εντάσεις, μηνύσεις, λεκτικές ή σωματικές βιαιότητες κα.
Συγκεκριμένα
- Να έχουν ως ελάχιστες προδιαγραφές εν ισχύ άδεια λειτουργίας παιδικού σταθμού / νηπιαγωγείου / σχολείου.
- Το πιθανότερο να χρησιμοποιηθούν χώροι που ήδη λειτουργούν ως παιδικοί σταθμοί / νηπιαγωγείο / σχολείο μετά το κανονικό ημερήσιο πρόγραμμα. Η επικοινωνία γονέων και τέκνου θα πραγματοποιείται με την φυσική παρουσία βρεφοκόμου / νηπιαγωγού / δασκάλας με καθήκοντα την επιτήρηση του χώρου. (Υπόψη ότι το Δικαστήριο συνήθως διατάσσει την επικοινωνία μετά το σχολικό πρόγραμμα, δηλδαή (Σάββατο ή Κυριακή και καθημερινές συνήθως μετά τις 17:00).
- Το Δικαστήριο να διατάσσει αντί για το σπίτι της μητέρας η επικοινωνία να γίνεται στους χώρους αυτούς, μόνο μετά από σχετικό αίτημα του γονέα που αιτείται την επικοινωνία, ο όποιος να δηλώνει ότι θα καταβάλλει και το σχετικό αντίτιμο για την υπηρεσία προς τον παιδικό σταθμό.
- Οι χώροι οικογενειακής επικοινωνίας πρέπει να έχουν προκαταβολικά χορηγήσει επιστολή περί του ότι προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες αντί του Χ τιμήματος.
- Οι βρεφοκόμοι / νηπιαγωγοί / δάσκαλοι που θα κρατάνε τον χώρο ανοικτό θα είναι αφενός υπάλληλοι του παιδικού σταθμού και αφετέρου εθελοντές ως προς την συγκεκριμένη δράση. Δηλαδή ο χώρος πληρώνεται και όχι ο εθελοντής.
Προτείνουμε την κατάρτιση πίνακα χώρων οικογενειακής επικοινωνίας προς χρήση των δικαστών οικογενειακών απόφάσεων.
